CAMELS Göstergeleri Bağlamında Katılım Bankacılığı ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Türkiye Üzerine Bir Uygulama (The Relationship between Participation Banking and Economic Growth in the Context of CAMELS Indicators: A case study in Turkey)

Abstract

Amaç –Türkiye’deki katılım bankalarının CAMELS göstergeleri ile ekonomik büyüme arasındaki ilişkinin incelenmesidir.Yöntem –Çalışmada yöntem olarak iki farklı ARDL modeli kullanılmış olup, Türkiye’de faaliyet gösteren tüm katılım bankalarının (Albaraka Türk, Emlak Katılım, Kuveyt Türk, Türkiye Finans, Vakıf Katılım ve Ziraat Katılım)CAMELS gösterge oranları ve reel GSYH rakamları 2013Q4-2021Q3 dönemini kapsayacak şekilde analiz edilmiştir.Bulgular –Her iki model için değişkenler arasında eş-bütünleşme ilişkisinin mevcut olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Uzun dönem katsayıları incelendiğinde A (varlık kalitesi) ile ekonomik büyüme arasında negatif, M (yönetim etkinliği) değişkeni ile ise pozitif anlamlı bir ilişki olduğu saptanmıştır. Kısa dönem katsayıları incelendiğinde, CC (sermaye yeterliliği) ile ekonomik büyüme arasında anlamlı ve negatif bir ilişki bulunurken, A (varlık kalitesi) değişkeninin sonuçları uzun dönemle paraleldir. L (likidite) değişkeni ve bir önceki dönem değeri ile ekonomik büyüme arasında anlamlı ve negatif bir ilişki bulunurken, E1 (kazanç) değişkeninin bir ve iki önceki dönem değerleri ile ekonomik büyüme arasında anlamlı ve pozitif bir ilişki tespit edilmiştir. Kısa dönemde E2 (kazanç) değişkeninin iki ve üç dönem önceki değerleri ile ekonomik büyüme arasındaki ilişki negatif yönlü iken, S (piyasa risklerine duyarlılık) değişkeninin bir, iki, üç ve dört dönem önceki değerleri ile ekonomik büyüme arasındaki ilişki pozitiftir. Ayrıca kısa dönemde M (yönetim etkinliği) değişkeninin bir, iki ve üç dönem önceki değerleri ile ekonomik büyüme arasında negatif anlamlı bir ilişki bulunmuştur. Tartışma –Elde edilen sonuçlar katılım bankacılığının gelir getirmeyen finansmanının toplam finansmana göre oransal olarak daha yüksek olması durumunda ekonomik büyümeye uzun ve kısa dönemde olumsuz etkilerinin olduğunu göstermektedir. Kısa dönemde katılım bankalarının sermaye yeterliliği ve likidite değerleri ile ekonomik büyüme arasındaki ilişki negatif yönlü iken bu etki uzun dönemde kaybolmaktadır. Katılım bankalarının kazanç değerleri önceki dönemlerden fiili döneme doğru incelendiğinde, kazanç kalemlerindeki artışın kısa dönemde ekonomik büyümeyi negatif etkilediği sonucuna ulaşılmıştır. Yönetim etkinliği açısından katılım bankaları olumsuzdan olumluya doğru bir gelişim gösterirken, faiz, kur ve enflasyon gibi piyasa risklerinden önceki dönemlere göre daha fazla etkilenmektedirler.