emodiyaliz tedavisi, kronik böbrek yetmezliği (KBY) olan hastalarda uzun yıllardır rutin tedavi yöntemlerinden biri olarak uygulanmaktadır. Hemodiyaliz tedavisi uygulanan hastalarda, diyabet ve hipertansiyon gibi KBY'ye neden olan hastalıklar veya hemodiyaliz te-
77Kronik Böbrek Yetmezliği Olan Hastalarda Hemodiyaliz Öncesi ve Sonrası Göz Bulguları Ö ÖZ ZE ET T A Am ma aç ç: : Kronik böbrek yetmezliği (KBY) olan hastalarda hemodiyaliz tedavisi öncesi ve sonrası dü-zeltilmiş en iyi görme keskinliği (DEİGK), göz içi basıncı (GİB), koroid kalınlığı ve makuler hacim deği-şikliklerini tespit etmektir. G Ge er re eç ç v ve e Y Yö ön nt te em ml le er r: : Bu çalışmaya çeşitli nedenlerle KBY gelişmiş ve yaklaşık 4 saatlik düzenli hemodiyaliz tedavisi alan 43 hastanın 86 gözü dâhil edildi. Çalışmaya dâhil edilen hastaların diyaliz öncesi ve sonrası düzeltilmiş en iyi görme keskinliği (DEİGK), göz içi basıncı (GİB), arteriyel tansiyonları, koroid kalınlığı gibi ön ve arka segment bakısını içeren tam oftalmolojik muayeneleri yapılarak kayıt altına alındı. B Bu ul lg gu ul la ar r: : Diyaliz sonrası; GİB'de anlamlı azalma (p=0,041), DEİGK'da anlamlı artış (p=0,011), koroid kalınlığında anlamlı azalma (p=0,000), sistolik ve diyastolik tansiyonda (p=0,000) anlamlı azalma tespit edilmiş olup, makuler hacimde anlamlı değişiklik saptanmadı (p=0,293). Ultrafiltrasyonla; koroid kalınlığındaki, DEİGK'deki ve GİB'deki değişim arasında ilişki olmadığı görüldü (sırayla p= 0,233, p=0,253, p=0,782). Ayrıca arteriyel basınçtaki değişiklikler ile GİB (p=0,274) ve DEİGK (p=0,457) arasında anlamlı ilişki tespit edilemedi. S So on nu uç ç: : Çalışmamızda, KBY hastalarında hemodiyaliz tedavisi ile DEİGK, GİB ve koroid kalınlığında anlamlı düzeyde değişiklik tespit edilir iken, ultrafiltasyon miktarının koroid kalınlığı, DEİGK ve GİB üzerinde anlamlı bir değişiklik yapmadığı tespit edilmiştir. Sonuç olarak, hemodiyaliz sonrası göz muayene bulguları birçok çalışmada farklılık göstermektedir. Daha fazla hasta üzerinde yapılan, tekrarlayan ölçümler ile hemodiyalizin göz üzerindeki etkileri daha iyi anlaşılabilir.A An na ah ht ta ar r K Ke el li im me el le er r: : Böbrek diyalizi; böbrek yetmezliği, kronik; koroid