Classical Period in Western Geography: Alexander Von Humboldt and Carl Ritter

Abstract

Alexander Von Humboldt ve Carl Ritter, modern-bilimsel özellik kazanmış ve çalışmaları sistematik olarak tatbik edilen bir coğrafya disiplininin ortaya çıkışında yer alan iki önemli şahsiyettir. 1769 yılında doğan ve fiziki coğrafyanın kurucusu olarak bilinen Humboldt, kendisinden on yıl sonra doğan (1779) ve beşerî coğrafyanın kurucusu sayılan Ritter ile aynı tarihte (1859) ölmüştür. Her ikisi de Alman olan bu araştırmacılar, yaptıkları çalışmalar, coğrafyaya olan yaklaşımları, metodolojileri, bilimsel-felsefi görüşleri ve diğer birçok unsur sayesinde coğrafya biliminin gelişim tarihinde önemli bir yer edinmişlerdir. Literatür içerisinde iki ismin ayrı ayrı ele alındığı çeşitli çalışmalar bulunmaktadır. Ancak benzer ve farklı yönlerin karşılaştırmalı olarak sunulduğu ve ikili arasındaki ilişkilerin ele alındığı Türkçe çalışmalar kısıtlıdır. Bu kısıtlılık çalışmanın temel motivasyonunu oluşturmaktadır. Bu doğrultuda çalışma, literatür tarama yöntemi ile anlatı araştırması türlerinden biri olan biyografi yöntemini kullanarak, Humboldt ve Ritter’in coğrafya bilimine olan katkılarını, benzer ve farklı yönlerini ve ikili arasındaki etkileşimi içerisinde bulundukları dönem dâhilinde ortaya koymayı amaçlamaktadır. Klasik ya da Erken Modern Coğrafya Dönemi olarak da adlandırılan bu dönemin iki önemli figürü karşılaştırmalı metodoloji, insan dâhil doğanın birliği fikri, bilgiyi önemini vurgulayarak şekilde organize etme ve diğer birçok noktada birleşse de ikili arasındaki farklılıkların daha fazla olduğu görülmektedir. Nitekim iki isim çalışma alanı, coğrafyayı tanımlama, doğaya yönelik yaklaşım, çalışma ortamı, seyahat edip etmeme ve diğer birçok yönden farklılık göstermektedir. Son olarak, önceki çalışmalarda pek yer verilmese de Humboldt ve Ritter arasında coğrafya bilimine katkılar sağlayan bilimsel-dostane bir ilişkinin de var olduğu anlaşılmaktadır.