Describing the Current Situation Based on “Philosophy for Children” in Preschool Institutions

Abstract

Araştırmada okul öncesi kurumlarında “çocuklar için felsefe”ye dayalı mevcut durum betimlenmeye çalışılmıştır. Çalışma durum çalışması (örnek olay) yöntemi ile desenlendirilmiştir. Katılımcıların seçiminde “kolay ulaşılabilir durum örneklemesi” kullanılmıştır. Kocaeli ilinin Derince ilçesinde bulunan devlete ait bir okul öncesi eğitim kurumunda gerçekleştirilen çalışmada; gözlemin yapıldığı çalışma grubunu bir öğretmen ve 5-6 yaş düzeyi toplam 22 çocuk (11 erkek, 11 kız) oluşturmuştur. Araştırmada veri toplama aracı olarak yapılandırılmış gözlem/katılımcı olmayan gözleme başvurulmuştur. Çocukların düşünme becerilerini (eleştirel düşünme, yaratıcılık vb.) gözlemlemek için veri toplama aracı olarak gözlem formu kullanılmıştır. Buna ek olarak, öğretmenin soruları tek tek not alınmış, Gallagher ve Aschner’ın soru sınıflaması çerçevesinde değerlendirilmiştir. Gözlem çocukların oyun saatleri ile öğretmenin sınıfta uyguladığı Türkçe, fen, sanat ve drama etkinliklerini kapsamaktadır. Verilerin analizi sürecinde ise betimsel analize başvurulmuştur. Araştırma sonucuna göre okul öncesi öğretmeninin Türkçe, sanat, fen ve drama etkinlikleri bağlamında çocuklara yönelttiği sorular özellikle alt düzey yakınsak alan 84/103 (yani 5/6’dan fazlasının) ile ilişkilidir. Dolayısıyla öğretmenler hatırlama basamağına dayalı sorulara daha fazla yer vermektedir. Fen, Türkçe gibi derslerde gerçekleştirilen etkinliklerde çocukların soru sormasına, fikir üretmesine yeterince izin verilmemektedir. Çocuklar eleştirel düşünme becerisi kapsamında yer alan “neden-sonuca” dayalı ifadeleri daha sık kullanmaktadır. Erken çocukluk döneminde en çok kullanılan beceriler yaratıcı düşünme, problem çözme gibi beceriler olmasına rağmen bu becerilere ilişkin etkinliklere süreçte yeterince yer verilmemektedir.

The Effect of Philosophical Thinking-Based Early Literacy Program on Home Literacy Environments and Teachers' Opinions on Professional Development

“…Çocuklarda erken okuryazarlık ve felsefi düşünme becerilerinin aile ortamında ve okulda nitelikli programlarla desteklemesine duyulan ihtiyaç son yıllarda Türkiye'de yapılan pek çok araştırmada gündeme getirilmiştir (Bayraktar, 2018;Dirican ve Deniz, 2020;Feyman Gök, 2013;İlhan Tunç, 2017;Karaaslan, 2012;Koyuncu ve Demircan, 2022;Laçin, 2019;Sezgin Yalçıntaş ve Şahin, 2019: Sormaz Öğüt, 2019Taş, 2017;Ulus ve Aksoy, 2019;Yüceer ve Coşkun Keskin, 2022).…”