Devlet Başkaninin Halk Tarafindan Seçi̇mi̇ Yöntemleri̇

Abstract

Birleşmiş Milletler tarafından tanınan ülkelerin 108’inde devlet başkanı doğrudan halk tarafından seçilerek göreve gelmektedir. Parlamenter sistemlerde dahi devlet başkanı seçiminin halka bırakılması eğiliminin başladığını söylemek mümkündür. Hatta bu durum, hükümet sistemleri bağlamında kalıplaşmış tasnif ve yargıların da yıkılmasını hızlandırmıştır. 
 Devlet başkanlığı makamı Bosna istisna tutulursa tek bir kişiye tahsis edilen bir makam olduğu için uygulanan seçim sistemlerinin mantığı da oldukça yalındır: Mutlak veya basit çoğunluk ile en çok oyu alan aday ilk veya takip eden turda/turlarda seçilmektedir. “İlk başta bakıldığında” devlet başkanlığı seçiminde, milletvekili seçim sistemlerinde olduğu gibi seçim çevrelerinin büyüklüğü, seçim çevrelerinin coğrafi sınırlarının belirlenmesi, ulusal veya seçim çevresi barajı, oyların hesaplanmasında kullanılan metotlar gibi karmaşık unsurlar bulunmamaktadır. Ancak “detaylara inildiğinde” devlet başkanının seçiminde uygulanan zikredilen yalın yönteme ilaveten, oldukça farklı ve karmaşık yol ve yöntemlerin var olabildiği görülmektedir.
 Bu çalışmada tüm Dünya ülkelerindeki veriler incelenerek halk tarafından devlet başkanlarının hangi yöntemler ile seçildiği incelenmiş ve bir tasnif yapılmıştır. Uygulanan seçim sistemlerinin olumlu ve olumsuz yanları seçim sonuçları ile desteklenerek ortaya koyulmuştur.