Differences between personality traits of convicted and non-convicted persons: The Hexaco model of personality as a framework

Abstract

Cilj ovog istraživanja bio je da se utvrdi značajnost razlika u osobinama ličnosti između osuđivanih i neosuđivanih osoba kako bi se identifikovale individualne karakteristike po kojima se "prestupnik" razlikuje od onih koji ne vrše krivične prestupe. Uzorak u ovom istraživanju je prigodan i činilo ga je 65 štićenika Kazneno-popravnog zavoda Banja Luka (ispitna grupa) i 65 ispitanika opšte populacije (kontrolna grupa). Razlike u osobinama ličnosti između prestupnika i neprestupnika ispitali smo pomoću HEXACO-60 upitnika za mjerenje ličnosti (Lee & Ashton, 2009). Izvršioci krivičnih djela se od opšte populacije razlikuju u tri od šest dimenzija ličnosti koje su predložene modelom ličnosti HEXACO. U poređenju sa neprestupnicima, prestupnici postižu više skorove na dimenziji Otvorenost za iskustvo i na pripadajućem aspektu uvažavanje estetike. Suprotno tome, rezultati pokazuju da prestupnici u odnosu na neprestupnike ostvaruju značajno niže skorove na dimenziji Poštenje-Poniznost i na pripadajućim aspektima iskrenost i pravičnost, kao i na dimenziji Saradljivost nasuprot Srdžbe i na pripadajućem aspektu praštanje. Ključne riječi: HEXACO, osuđenici, crte ličnosti, kriminalno ponašanje UvodLjudi se razlikuju prema stepenu izraženosti pojedinih osobina, pa se tako mogu i upoređivati na osnovu njega. Istraživači u najvećem broju slučajeva upravo i polaze od ovih individualnih razlika, koje se utvrđuju na osnovu stepena prisustva opštih osobina individue i kako bi utvrdili primarnu strukturu ličnosti.Postoje mnoge različite osobine ličnosti, od kojih neke povećavaju vjerovatnoću za vršenje antisocijalnih radnji. Suština je u tome da ljudi imaju različite osobine koje utiču na to da oni različito reaguju u identičnim situacijama.