Discovery of Franz Josef Land

Abstract

Krótki opis archipelaguZiemia Franciszka Józefa -to archipelag składający się z 191 wysp, położony na szelfi e Morza Barentsa na wschód od Spitsbergenu i północ od Nowej Ziemi. Rozciąga się pomiędzy 79°46' i 81°51' szerokości geografi cznej północnej oraz 44°52' i 65°25' długości geografi cznej wschodniej (ryc. 1, 2). W najszerszym miejscu ze wschodu ku zachodowi osiąga 375 km, a z północy na południe 234 km. Łączna powierzchnia archipelagu obejmuje 16 135 km 2 (Williams, 2005, s. 674), a największe jego wyspy, to: Ziemia Jerzego -2741 km 2 , Ziemia Wilczka -2054 km 2 , Ziemia Grahama Bella -1709 km 2 i Ziemia Aleksandry -1051 km 2 . Najwyższe wzniesienie w centralnej części archipelagu osiąga 620 m npm. Lodowce pokrywają 13 735 km 2 , tj. około 85% powierzchni wysp (Encyklopedia…, 1988, s. 60). Są to kopuły lodowe, lodowce fi eldowe i lodowce typu alpejskiego. Linia wiecznego śniegu zalega nisko -100-300 m npm. Nad powierzchnią lodową w niektórych miejscach sterczą nunataki, nunatakiem jest też najwyższy wierzchołek wyspy. Większość lodowców kończy się klifami w wodach cieśnin i fi ordów. W ciągu lata polarnego "rodzą się" tu góry lodowe. Kopuły lodowe osiągają wysokość 350-500 m, a ich miąższość od 300 do 500 m. W ostatnim okresie notuje się dużą recesję lodowców i dużą intensywność rodzenia się gór lodowych (cielenia się lodowców). Wyspy oddzielone są cieśninami do 200 m głębokości.

Recenzja - Dawne i współczesne geoekosystemy Spitsbergenu. Polskie badania geomorfologiczne / Ancient and modern geoecosystems of Spitsberegen. Polish geomorphological research

“…Ich wyczyn miał charakter czysto sportowy, ale pozwolił wzbogacić kapitał doświadczeń, wykorzystany później przy organizacji następnych wypraw polarnych. W 1938 r. między Kongsfjorden a Eidembukta na Ziemi Oskara pracowała czteroosobowa ekspedycja badająca formy i osady czwarto rzędowe (Szupryczyński 2007). W opublikowanej monografii wymienia się te wyprawy, ale nie omawia się ich osiągnięć naukowych.…”