Amaç: Romatoid artrit (RA) ve anklozan spondilitte (AS) endotel hasarı, damar geçirgenliğinde değişim, plak oluşumu kronik enflamasyonda rolleri olan sitokin ve kemokinlerin etkisi ile olmaktadır. Yapılan çalışmalarda enflamasyon düzeyi ile arteryel sertlik ve hücre adezyon molekül miktarında değişim olduğu bildirilmiştir. Bu çalışmada, romatizmal hastalığı olan hastalarda vasküler endotel büyüme faktörü (VEGF), E-selectin, arteriyel sertlik ve hastalık aktivitesi arasındaki ilişkiyi belirlemeyi amaçladık. Yöntemler: Çalışmamıza AS tanılı 13 hasta, RA tanılı 28 hasta ve 30 sağlıklı kontrol dahil edildi. Tüm hasta ve sağlıklı kontrol grubunda arteriyel sertlik, VEGF ve E-selektin, eritrosit sedimentasyon hızı (ESH) ve CRP düzeylerine bakıldı. Romatizmal hastalığı bulunan grupta hastalık aktivite göstergeleri olan Banyo Ankilozan Spondilit Hastalığı Aktivite İndeksi (BASDAİ) ve DAS-28 skorları hesaplandı. Serum VEGF ve E-selektin ölçümü ELISA yöntemi ile, arteriyel sertlik ölçümü ise osilometrik metotla bakıldı. Elde edilen veriler Student t-testi, Mann-Whitney U testi ve Wilcoxon testi ile istatistiksel olarak karşılaştırıldı. Bulgular: Tüm hasta gruplarında tedavi sonrasında 3. ayda DAS-28, BASDAİ skorları, ESH ve CRP düzeylerinde anlamlı bir azalma olduğu gözlenmiştir (p<0,001). Tedavi ile birlikte VEGF ve E-selektin düzeylerinde artış, nabız dalga hızı (NDH) ve artırma indeksi (Alx) parametrelerinde ise azalma olduğu gözlenmiştir. Non-tümör nekroz faktörü tedavisi alan RA hastalarında NDH düzeyi değişmezken, Alx düzeyi tedavinin 3. ayında azalmıştır. Sonuç: RA ve AS hastalarında tedavi ile birlikte inflamasyonun azalması hastalık aktivite skorunda, ESH, CRP değerlerini azaltmaktadır. Arteryel sertlik parametrelerinden NDH ve Alx'i tedavinin 3. ayında azalma ile birlikte anlamlı düzeye ulaşmamıştır. Devam eden tedavi sürecinde arteryel sertliğin ve kardiovasküler riskin anlamlı düzeyde azalacağı düşünülmektedir. Anahtar Kelimeler: Romatoid artrit, ankilozan spondilit, arteriyel sertlik, vasküler endotelyal growth faktör, e-selektin, hastalık aktivitesi Introduction: The endothelial damage, changes in vascular permeability and plaque formation are caused by the effects of cytokines and chemokines that plays role in chronic inflammation in rheumatoid arthritis (RA) and ankylosing spondylitis (AS). It has been reported that arterial stiffness and the level of cell adhesion molecules are affected by inflammation. In this study, we aimed to determine the relationship between vascular endothelial growth factor (VEGF), E-selectin, arterial stiffness and disease activity in patients with rheumatic diseases. Methods: Thirteen patients diagnosed with AS, 28 patients diagnosed with RA and 30 healthy controls were included in the study. Arterial stiffness, VEGF, E-selectin, erythrocyte sedimentation rate (ESR) and C-reactive protein (CRP) were evaluated in all patients and healthy controls. Bath Ankylosing Spondylitis Disease Activity Index (BASDAI) and Disease Activity Score-28 (DAS-28) were calculated in patients with rhe...