StreszczenieWstęp: Wolne rodniki (WR) są to atomy, cząsteczki lub ich fragmenty, których nadmiar prowadzi do rozwoju stresu oksydacyjnego. Jest on przyczyną wielu chorób, m.in. nowotworowych, neurodegeneracyjnych i zapalnych oraz starzenia się organizmu. Głównymi egzogennymi źródłami wolnych rodników są m.in. zanieczyszczenia przemysłowe, dym tytoniowy, promieniowanie jonizujące, ultradźwięki i pole magnetyczne. Pole magnetyczne niskiej częstotliwości stosowane jest powszechnie w terapii fizykalnej. Celem pracy była ocena wpływu pola magnetycznego niskiej częstotliwości, stosowanego w magnetoterapii, na zawartość białka całkowitego i grup sulfhydrylowych (sulfhydryl group --SH) w komórkach wątroby zwierząt doświadczalnych w zależności od czasu narażenia na pole. Materiał i metody: Materiał badawczy stanowiło 21 dorosłych, 3-4-miesięcznych samców szczurów rasy Sprague-Dawley. Zwierzęta losowo podzielono na 3 grupy badawcze: I -grupę kontrolną, II -grupę poddaną działaniu pola magnetycznego o parametrach: 40 Hz, 7 mT, 30 min/dzień przez 2 tygodnie, III -grupę poddaną działaniu pola magnetycznego o parametrach: 40 Hz, 7 mT, 60 min/dzień przez 2 tygodnie. U zwierząt oznaczono białko całkowite i grupy -SH w homogenatach tkanki wątroby po zakoń-czeniu ekspozycji na działanie pola magnetycznego. Wyniki: Ekspozycja szczurów na pole magnetyczne o parametrach 40 Hz, 7 mT przez 30 min/dzień i 60 min/dzień przez 2 tygodnie spowodowało istotny wzrost stężenia białka całkowitego i wolnych grup -SH w homogenatach tkanki wątroby. Wnioski: Wyniki sugerują, że ekspozycja na pole magnetyczne stosowane w magnetoterapii prowadzi do rozwoju mechanizmów adaptacyjnych w celu utrzymania równowagi oksydacyjno-redukcyjnej organizmu i w przypadku badanych parametrów nie zależy od czasu ekspozycji. Med. Pr. 2014;65(5):639-644 Słowa kluczowe: ELF-MF, białko całkowite, grupa -SH, wolne rodniki Abstract Background: Free radicals are atoms, molecules or their fragments, whose excess leads to the development of oxidative stress, the cause of many neoplastic, neurodegenerative and inflammatory diseases, as well as aging of organisms. Industrial pollution, tobacco smoke, ionizing radiation, ultrasound and magnetic fields are the major exogenous sources of free radicals. The low frequency magnetic field is commonly applied in physiotherapy. The aim of the present study was to evaluate the effect of extremely low frequency magnetic field (ELF-MF) on the concentration of sulfhydryl groups (-SH) and proteins in liver tissues of experimental animals depending on the time of exposure to the field. Material and Methods: Twenty one Sprague-Dawley male rats, aged 3-4 months were randomly divided into 3 experimental groups (each containing 7 animals): controls (group I), the rats exposed to ELF-MF of 40 Hz, 7 mT (this kind of the ELF-MF is mostly used in magnetotherapy), 30 min/day for 2 weeks (group II) and the rats exposed to 40 Hz, 7 mT for 60 min/day for 2 weeks (group III). The concentrations of proteins and sulfhydryl groups in the liver tissues were ...