Empress Pulcheria and Its Reflections on Byzantine Art

Abstract

Kuruluşundan yıkılışına kadar Bizans İmparatorluğu’nda özellikle İmparatoriçeler her zaman ayrıcalıklı bir yere sahip olmuş ve hem siyasette hem de dini siyasette önemli rol oynamışlardır. Bu imparatoriçelerden biri de Pulcheria’dır. Pulcheria 15 yaşında kardeşi II. Theodosios’un naibi olarak imparatoriçe olmasından 54 yaşında ölümüne kadar hem devlet işlerinde hem de dini meselelerde oldukça önemli bir rol oynamıştır. Çalışmanın konusu Pulcheria ve Bizans sanatına yansımalarıdır. Bu bağlamda İmparatoriçe Pulcheria tarafından yaptırılan ya da en azından kuruluşuna öncülük ettiği Theotokos Khalkoprateia Kilisesi, Blakhernae Theotokos Kilisesi, Hodegetria Kilisesi ve Aziz Laurence Kilisesi dönem kaynakları ve bilim insanlarının görüşleri doğrultusunda incelenmiştir. Pulcheria’nın koyu bir Hıristiyan olduğu ve özellikle de kutsal emanetlerin koruyuculuğunu üstlendiği bilinmektedir. Aziz Stephanos’un röliklerinin İstanbul’a getirilmesi de fildişi bir panelde betimlenmiştir. Araştırmada fildişi panelin tarihçesine değinilmiş ve tasviri yapılmıştır. Pulcheria’nın imparatorluk sikke ikonografisine birçok yenilik getirdiği bilinmektedir. Bu bağlamda Pulcheria’nın imparatorluk sikke ikonografisine getirdiği yenilikler dönemin sikke örnekleri ışığında değerlendirilmiştir. Pulcheria’ya ait olduğu düşünülen kantar topuzunun benzer örnekleri incelenip, neden kantar topuzlarında imparator ve imparatoriçe büstlerinin kullanıldığı tartışılmıştır. Değerlendirme ve sonuç kısmında ise çalışmanın konusu olan eserler benzer örnekleri ile karşılaştırmalı olarak değerlendirilmiştir.