StreszczenieWstęp. Skuteczność przetoczeń koncentratów krwinek płytkowych (KKP) u pacjentów uodpornionych antygenami HLA (Human Leukocyte Antigens) i/lub HPA (Human Platelet Antigens) można zwiększyć, stosując KKP od dawców nieposiadających antygenów, do których pacjent wytworzył przeciwciała anty-HLA i/lub anty-HPA. Szczególną grupę biorców KKP stanowią noworodki z alloimmunologiczną małopłytkowością płodowo-noworodkową (AIMPN), wynikającą z niszczenia płytek dziecka przez matczyne przeciwciała skierowane do antygenów płytek (szczególnie HPA-1a), które matka tworzy z powodu konfliktu płytkowego. W krajach wysoko rozwiniętych dla pacjentów zimmunizowanych dostępni są dawcy o oznaczonych antygenach HLA i HPA. Cel. Celem pracy była ocena zapotrzebowania i dostępności takich dawców w Polsce na podstawie wyników ankiety rozesłanej do 23 Centrów Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa (CKiK) oraz dodatkowych informacji ustnych uzyskanych z CKiK. Wyniki. Wyniki uzyskane z 21 CKiK wykazały, że: 1) zapotrzebowania na KKP od dawców z oznaczonymi antygenami HLA i/lub HPA zgłoszono do 7/21 (33,3%) CKiK; 2) w skali całego kraju w ciągu 1,5 roku przygotowano: 1788 KKP dla pacjentów z przeciwciałami anty-HLA, 63 KKP dla pacjentów z anty-HPA, 58 KKP dla pacjentów z anty-HLA i anty--HPA; dla noworodków z AIMPN przygotowano 35 KKP od dawców bez antygenu, do którego były skierowane przeciwciała u matki i 176 KKP pochodzących od dawców przypadkowych; 3) w 13/21 (61,9%) CKiK dobór dawców KKP dla pacjentów zimmunizowanych odbywa się głównie na podstawie próby krzyżowej w teście limfocytotoksycznym (LCT); 4) rejestry dawców z oznaczonymi antygenami HLA klasy I zawierają dane 12 885 osób, u 417 z nich zbadano antygeny HPA; 5) w skali kraju do przetoczeń dla pacjentów zimmunizowanych antygenami HPA dostępnych jest 133 dawców HPA-1a ujemnych, wyselekcjonowanych na podstawie badań 5872 dawców. www.jtm.viamedica.pl Journal of Transfusion Medicine 2019, tom 12, nr 1 Wnioski. W Polsce, w porównaniu z innymi krajami, liczba dawców z oznaczonymi antygenami HLA i/lub HPA dla pacjentów zimmunizowanych jest niewystarczająca. Ponadto zapotrzebowanie na dawców z rejestru ciągle rośnie dzięki rozwojowi diagnostyki AIMPN wykonywanej nie tylko w Instytucie Hematologii i Transuzjologii (IHiT), ale także w laboratoriach CKiK. Pion krwiodawstwa jest zobowiązany do zabezpieczenia dostępności dawców KKP przeznaczonych dla pacjentów uodpornionych. Słowa kluczowe: przetaczanie KKP, pacjenci uodpornieni HLA i/lub HPA, metody doboru KKP dla pacjentów uodpornionych, rejestry dawców z oznaczonymi HLA i/lub HPA J. Transf. Med. 2019; 12: 1-12 Summary Background. Clinical efficacy of PC transfusions in patients immunized with Human Leukocyte Antigens (HLA) and/or Human Platelet Antigens (HPA) can be improved by relying on platelets from donors typed for HLA and/or HPA. A specific group of PC recipients are newborns with alloimmune thrombocytopenia (FNAIT) resulting from maternal alloimmunization during pregnancy against specific fetal platelet antigens HPA (especially HPA-...