Examination of historical mortar samples using multiple analytical methods: Tyna Roman Bath example

Abstract

Tarihi yapıları oluşturan yapı malzemeleri genellikle taş, harçlarla (kireç bağlayıcı ile yapılmış olan) yapılan tuğlalar ve ahşaptan oluşmaktadır. Tarihi yapılarda yapı malzemelerinin karakteristiği doğru koruma ve onarım yapılabilmesi oldukça önemlidir. Koruma ve onarım işlemleri sırasında taş bölümlerin özgün (orijinal) veya eşdeğer yapı taşlarıyla, sıvalarda da kireç bağlayıcının yenilenmesi uygun olmaktadır. Tarihi yapıların restorasyon çalışmalarında ilksel harç bileşenlerinin oranı çok önemli olduğundan harç örneklerinin kimyasal ve dokusal olarak incelenmesi, uygun bileşenlerin belirlenmesi ve bileşenlerin oranlarının saptanması açısından gerekmektedir. Bu sebeple koruma ve onarım güçlendirilmesi çalışmalarında jeolojik kökenli malzemenin özelliklerinin bilinmesi oldukça önemlidir. Bu çalışmada, Tyana Roma hamamına ait yapıların korunması ve onarımına yönelik özelliklerinin analitik yöntemlerle tespiti amaçlanmıştır. Tyana Roma Hamamına ait harç örneklerine ait fiziksel, kimyasal ve petrografik özellikleri belirlenmesi için ph, iletkenlik, özgül ağırlık, granülometrik elek analizi-agregada tane boyutu dağılımı gibi fiziksel testler, petrografik analizler, X-Işını Floresans (XRF) analizi, X-Işını Kırınım yöntemi (XRD) gibi jeokimyasal yöntemler uygulanmıştır.