Human and Natural Factors Threatening Those Living in the Oder River Basin

Abstract

ÖzetÇalışmada araştırma sahası olarak Orta Avrupa'nın önemli akarsularından birisi olan Oder Nehri'nin havza alanı seçilmiştir. Oder Nehri, Vistül'den sonra Polonya'nın en uzun ikinci akarsuyudur. 118.861 km²'lik bir drenaj alanına sahip olan Oder; Polonya, Çekya ve Almanya'nın paylaştığı sınıraşan bir nehir havzasıdır. Aynı zamanda Oder Nehri, inşa edilen kanallar aracılığıyla büyük sanayi ve ticaret bölgeleri arasındaki ulaşımı sağlayan önemli bir suyoludur. Bu araştırmanın amacı, Oder Nehri Havzası'nda yaşayanları tehdit eden beşeri ve doğal faktörlerin neler olduğunu belirlemektir. Araştırma kapsamında literatür taraması yapılarak konuyla ilgili veriler temin edilmiştir. Metin analizi yöntemiyle gözden geçirilen bu verilerden şu sonuçlara ulaşılmıştır: Tarım arazilerini ve kırsal yerleşmeleri sel ve taşkınlardan korumak amacıyla bu nehrin kolları üzerinde acil depolama yapıları inşa edilmiştir. Ancak bu yapıların hacimleri, büyük sellerle gelen suları depolayacak kapasitede değildir. Bu yüzden meydana gelen büyük sellerde nehrin yukarısındaki rezervuarlardan büyük miktarlarda su bırakılmakta ve bu da ekonomik kayıplara sebep olmaktadır. Ayrıca yoğun sanayileşmiş bölgelerden ve maden sahalarından geçmesi nedeniyle Oder'in suları, ağır metal kirliliğinin de tehdidi altındadır. Havzada yaşanan ve gelecekte daha da etkili olması beklenen bir diğer sorun da, küresel ısınmadır. Nitekim iklim değişikliğine bağlı olarak havzada kuraklığın gittikçe artması ve sıcaklık artışına bağlı olarak Oder'in haliç bölgesindeki su kalitesinde birtakım değişimlerin olması beklenmektedir. Bunlardan başka Polonya ve Almanya arasındaki tarihsel süreç, Oder Havzası sakinlerini tehdit etme potansiyeline sahip bir başka konudur. Nitekim geçmişte yaşanan iki dünya savaşından yenik çıkan Almanya, bu harplerde asırlardır aralarında ihtilafa konu olan ve Oder Havzası'nı da içine alan toprakları, Polonya'ya bırakmak zorunda kalmıştır.