Iğdır İlinde Görülen Arı Kolonisi Kayıplarında Viral ve Paraziter Etkenlerin Rolü

Abstract

Bal arılarında görülen koloni kayıplarında bakım ve beslenme hataları, pestisitler, arı hastalıkları ve zararlıları, küresel ısınma ve stres gibi birçok faktör rol oynamaktadır. Arı hastalıkları arasında yer alan viral ve paraziter enfeksiyonlar arı işletmelerinde önemli ekonomik kayıplara ve zaman zaman da kolonilerin sönmesine neden olabilmektedir. Bu çalışmada, Iğdır ilinde bulunan, koloni kaybı geçmişi olan 64 işletme belirlenmiş, bu işletmeleride görülen koloni kayıplarında viral, paraziter ve mikrosporodial etkenlerin rolü araştırılmıştır. Bu amaçla yedi viral etken; Akut arı felci virusu (Acute Bee Paralysis Virus-ABPV), kronik arı felci virusu (Cronic Bee Paralysis Virus-CBPV), siyah kraliçe hücre virusu (Black Queen Cell Virus-BQCV), deforme kanat virusu (Deforme Wing Virus-DWV), torba çürüklüğü virusu (SacBrood Virus-SBV), Kaşmir arı virusu (Kashmir Bee Virus-KBV), İsrail akut arı felci virusu (Israeli Acute Paralysis Virus-IAPV) ile nosemosis ve varroasis yönünden incelenmiştir. Araştırma sonunda viral etkenlerden ABPV, BQCV, CBPV, DWV, KBV, SBV ve IAPV sırasıyla %1.56, %76.56, %4.68, %50, %1.56, %81.25, %20.31 oranlarında; mikrosporodial hastalıklardan nosemosis % 60.93 oranında bulunmuştur. Nosemosise neden olan etken Nosema ceranae olarak belirlenmiştir. Ayrıca koloni kaybı gözlenen arı işletmelerinin hiçbirinde Varroa sp. tespit edilmemiştir. Sonuç olarak, koloni kaybı gözlenen arı işletmelerinde miks enfeksiyonların görüldüğü ve bu görülen miks enfeksiyonların koloni kayıplarında etkili olabileceği düşünülmektedir.