Implicit Self-Esteem: Nature, Assessment and Role in Psychopathologies

Abstract

Bilişsel süreçlerin işleyişine ilişkin ikili süreç yaklaşımları, benliğe yönelik değerlendirmelerin açık ve örtük şekilde ele alınmasının önünü açmıştır. Bu doğrultuda benliğe yönelik tutumların ve benlikle ilişkili uyaranlara gösterilen tepkilerin bireylerin farkındalığının dışında kalan boyutuna odaklanılmıştır. Örtük benlik saygısı olarak adlandırılan bu boyutu ölçmek amacıyla benliğe ilişkin uyaranların sunulduğu pek çok yöntem geliştirilmiştir. Böylelikle genel olarak öz-bildirim yoluyla ölçülen bulgulara dayanan benlik saygısına ilişkin alanyazına, örtük ölçümler temelinde yeni bakış açıları getirilmiştir. Bu derleme çalışması örtük benlik saygısının kavramsal özelliklerine, psikopatolojilerdeki rolüne ve konuya ilişkin ölçme ve değerlendirme yaklaşımlarına ışık tutmayı amaçlamaktadır. Bu bağlamda depresyon, anksiyete, psikoz ve kişilik bozuklukları gibi farklı alanlarda örtük benlik değerlendirmelerinin rolüne odaklanan araştırmaların bir derlemesi sunulmuştur. Ayrıca geleneksel ve ikinci kuşak ölçüm yöntemlerinin güçlü yanları ve sınırlılıkları tartışılmıştır. Sonuç olarak örtük benlik saygısının psikopatolojilerde hem açık benlik saygısı ile ilişkisi bakımından hem de ondan bağımsız şekilde merkezi bir rol oynayabileceği ancak konuya ilişkin araştırmaların bazı alanlarda tutarsız bulgular ortaya koyduğu görülmüştür. Ek olarak ölçüm yöntemlerinin psikometrik özellikler bakımından yeterince güçlü olmadığı ve bu konuda ileri çalışmalara ihtiyaç duyulduğu tespit edilmiştir.