Özet: Son yıllarda polimeraz zincir reaksiyonuna (PZR) alternatif olarak termal siklus kullanmadan izotermal koşullar altında hedef bölgelerin çoğaltılmasına olanak sağlayan LAMP (loop mediated isothermal amplification) gibi yeni teknikler geliştirilmiştir. LAMP, yüksek özgünlükte ve kısa zamanda çok sayıda hedef DNA kalıbının çoğaltılabildiği ve elde edilen ürünün kolay ve hızlı tespitine olanak veren bir yöntemdir. Bu çalışmada, Theileria annulata'nın merozoit yüzey antijeni (Mero1), 30 kDa major merozoit yüzey antijeni (Tams-1) ve sitokrom b genlerini çoğaltmak için özgül olarak tasarlanan primer çiftleri kullanılarak, hasta ve taşıyıcı sığırlarda T. annulata'nın tespitinde LAMP yönteminin özgüllük ve duyarlılığı değerlendirilmiştir. En yüksek duyarlılığa sahip olan primer çiftleri ile LAMP'ın sahadan toplanan örneklerde uygulanabilirliği araştırılmıştır. Sitokrom b genine özgü iki primer çiftinin (CYTOB1 ile CYTOB341) T. annulata'nın farklı izolatlarını özgül olarak çoğalttığı ve BL20 ve diğer türlere ait DNA'larda ise herhangi bir çoğalma olmadığı belirlenmiştir. CYTOB1 primerleri 2 fg'a kadar T. annulata Ankara / D7 DNA'sını tespit edebilmiş, bununla birlikte CYTOB341'in duyarlılığı CYTOB1'ye oranla 10 kat düşük bulunmuştur. Yapılan analizlerde, CYTOB1 LAMP'ının duyarlılığı F3/B3 PZR ile aynı bulunmuş, ancak CYTOB1 F3/B3 PZR'in duyarlılığının cytob1 PZR'ye oranla 10 kat daha az olduğu belirlenmiştir. Ayrıca, LAMP ürünlerinin özgüllükleri restriksiyon enzimi ile keserek ve sekans analizleri ile doğrulanmıştır. Elde edilen sonuçlar, sitokrom b geni dışında hedef gen bölgelerine (Tams-1 ve Mero1) özgü tasarlanan primer çiftlerinin hiçbirinin T. annulata'nın farklı izolatlarını özgül ve duyarlı olarak tespit etmediğini göstermiştir. Sonuç olarak, CYTOB1 LAMP yönteminin T. annulata'nın saha şartlarında tespitinde kullanılabilirliğinin cytob1 PZR'ye oranla düşük olduğu saptanmıştır.Anahtar sözcükler: DNA, LAMP, tanı, Theileria annulata.
Loop mediated isothermal amplification (LAMP) of Theileria annulata DNASummary: In the past three decades, as an alternative to PCR (polymerase chain reaction) new diagnostic techniques like LAMP (loop mediated isothermal amplification) whereby target DNA can be amplified under isothermal conditions without using thermocycler have been developed. The LAMP method allows the synthesis of large amounts of DNA in a short time with high specificity and rapid and easy detection of generated products. In this study, specificity and sensitivity of LAMP method was evaluated for the detection of T. annulata in acute infected and/or carriers cattle using primer pair specifically designed to amplify merozoite surface antigen gene (Mero1), 30 kDa major merozoite surface antigen gene (Tams-1) and cytochrome b gene of T.annulata. Primer pairs with highest sensitivity were used to evaluate the applicability of LAMP to the field samples. Two LAMP primers (CYTOB1 and CYTOB341) targeting cytochrome b gene specifically amplified DNA of different T. annulata isolates successfully...