Macro Determinants of Health Expenditures in Developed and Developing Countries: Dynamic Panel Data Analysis

Abstract

Sağlık harcamaları alanında literatürde yapılmış birçok çalışma bulunmaktadır. Çoğunlukla, sağlık harcamalarının iktisadi büyümeyle olan ilişkisi, araştırmacıların dikkatini çekmiştir. Ancak, harcama miktarının hangi faktörlerden etkilendiği sorusunun cevabı, en az harcamabüyüme ilişkisi kadar önemlidir. Bu bağlamda, bu çalışmanın amacı; sağlık harcamalarının makro belirleyicilerinin tanımlanması ve farklı gelir grubunda yer alan ülkeler için bu etkenlerin farklılıklarının tespit edilmesidir. Çalışmada, Dünya Bankası Kalkınma Göstergeleri veri tabanından elde edilen 2000-2015 dönemi için 139 ülkeye ait yıllık veriler kullanılmıştır. Genel panel veri setinin yanında sağlık harcamaları belirleyicilerinin ülkelerin gelişmişlik düzeyine göre nasıl değiştiğinin de araştırılması amacıyla Dünya Bankası'nın 2019 yılına ait "gelir grubuna göre ülke sınıflandırmasından" yararlanılmış ve yüksek, üst orta, alt orta ve düşük gelir grubu olmak üzere dört farklı veri seti oluşturularak model yeniden test edilmiştir. Çalışmada, literatürde yer alan çalışmalar göz önünde bulundurularak; kişi başı gelirin, kamu harcamalarının, 65 yaş üstü ve 14 yaş altı nüfus oranlarının, yaşam beklentisinin, anne ölüm oranlarının ve kentsel nüfusun, sağlık harcamaları üzerindeki etkisi araştırılmıştır. Çalışma sonucunda, ele alınan genel ülke seti için sağlık harcamalarıyla, kişi başı gelir, kamu harcamaları ve 65 yaş üstü nüfus oranı değişkenleri arasında pozitif, 14 yaş altı nüfus oranı ve anne ölüm oranları arasında ise negatif bir ilişki tespit edilmiştir. Yaşam beklentisi ve kentleşmeyle ilgili tutarlı sonuçlar elde edilememiştir. Gelir grupları açısından sonuçlar incelendiğinde ise, sağlık harcamaları ve ele alınan değişkenler arasındaki ilişkinin bu alt gruplara göre farklılık gösterdiği tespit edilmiştir.

Validity of the Environmental Kuznets Curve in BRICS-T Countries and the Impact of Financial Development and Trade Openness on Environmental Pollution

“…Shahbaz vd. (2013) (Eğri, 2019). Ancak dinamik panel veri modelleri, zaman boyutunun daha küçük ve yatay kesit boyutunun daha büyük olduğu veri setleri için geliştirilmiştir (Arellano ve Bond, 1991).…”

“…Sabit Etkiler Yöntemi, eğim parametrelerinin tüm yatay kesit boyutları için homojen olduğu ancak sabit terim parametresinin kesitler arasında heterojen olduğu durumda, Rassal Etkiler Yöntemi ise, Sabit Etkiler Yöntemi'nin aksine eğim parametrelerinin kesitler itibariyle heterojen olduğu ve kesitlerin rastgele seçildiği durumda kullanılmaktadır. Bu yöntemlerden hangisinin kullanılacağına Chow'un F Testi ve Hausman Testi uygulanarak karar verilmektedir(Eğri, 2019).…”

E-7 ülkelerinde sosyo-demografik faktörlerin sağlık harcamalarına etkisinin ekonometrik analizi

“…Konu ile ilgili literatür incelendiğinde sağlık harcamalarının ekonomik büyüme ve kalkınma ile olan ilişkisinin sıklıkla işlendiği görülmektedir. Ancak sağlık harcamalarını etkileyen faktörlerin neler olduğu hala önemli bir sorundur (Eğri, 2019). Dolayısıyla, sağlık bakım hizmetleri ve harcamaları ile ilgili olarak ne gibi tasarruf tedbirleri alınabileceği, maliyetlerin düşürülmesi için nelerin yapılabileceği, daha etkin ve kaliteli bir sağlık hizmetinin en düşük maliyetle nasıl üretilebileceği ve uygulanan sağlık | 413| E-7 Ülkelerinde Sosyo-Demografik Faktörlerin Sağlik Harcamalarina Etkisinin Ekonometrik Analizi ERCİYES AKADEMİ politikalarının başarıya ulaşabilmesi için sağlık harcamalarına etki eden faktörlerin bilinmesi önemli hale gelmektedir.…”