Migration Education in Turkish Higher Education in the Framework of Nudge Theory: Policy, Curriculum and Institutional Development

Abstract

Göç olgusunda toplumsal uyum tek yönlü değil göçmenlerin yanı sıra yerel halkın da katılımıyla çift yönlü bir süreçtir. Kamu politikasında politika yapıcılarının bu doğrultuda yerel halkın katkısını sağlamak için zorlayıcı politikalar yerine özgür seçim sunan dürtme teorisi gibi teşvik edici politikalar benimsemesi önemlidir. Bu çalışmada, Türkiye’deki yükseköğretim kurumlarının göç konusunda öğrencileri bilgilendirmek, akademik çalışmaları desteklemek ve bu kapsamda ürünler ortaya koymak için hangi araçları ne şekilde ve ne yoğunlukta kullandığının ortaya konulmasının yanı sıra bu konudaki eksiklikleri gidermek için dürtme teorisi çerçevesinde destekleyici kamu politikası önerileri sunulması amaçlanmaktadır. Araştırmanın kapsamını; göç konusunda verilen idari ve sosyal bölümlerdeki lisans dersleri, yapılan tezler, uygulama ve araştırma merkezleri ve YÖK 100/2000 Doktora Burs programları oluşturmaktadır. Söz konusu çalışmada kurumsal verilerin ve yazılı belgelerin içeriklerinin titizlikle ve sistematik şekilde analiz edilerek nitel araştırma yöntemlerinden birisi olan doküman analizi kullanılmıştır. Araştırma bulguları dürtme teorisi çerçevesinde değerlendirilerek öneriler sunulmuştur. Araştırma bulgularında siyaset bilimi, kamu yönetimi ve uluslararası ilişkiler bölümlerinin %30,8’de göç konulu ders verildiği, 33 uygulama ve araştırma merkezlerinin göç konusunda faaliyet gösterdiği ayrıca geçici koruma altındaki Suriyelilerin en fazla bulunduğu 10 ilden 3’ünde uygulama ve araştırma merkezinin yer almadığı görülmüştür. Göç konusunda YÖK 100/2000 doktora burs programı kapsamında ilk etapta tanınan önceliğin zamanla azaldığı anlaşılmıştır. 2011 yılıyla yoğunlaşmaya başlayan söz konusu içerikteki tezlerin ise 2022 yılıyla azalmaya başladığı tespit edilmiştir. Çalışmanın sonucunda dürtme teorisine uygun olarak özgür seçimi sağlayacak idari ve sosyal bölümlerin tamamında göç konusunda daha fazla seçmeli lisans dersine müfredatta yer verilmesi önerilmektedir. Çok sayıda göçmen barındıran şehirlerdeki göç araştırma merkezlerinin sayısını artırmak için ilgili kamu kurumlarından eğitim ve materyal desteği sağlanmalıdır. YÖK 100/2000 Doktora Burs programlarında göç konusunda konu ve bölüm çeşitliliğinin ve kamu, akademi ve sivil toplum eliyle göç konulu tezlere verilen bursların sayısı ve miktarının artırılmasının da alana olumlu yönde katkı sunacağı düşünülmektedir.