Molecular cloning and designing transgenic vector carrying DAT gene isolated from Catharanthus roseus (L.) G. Don

Abstract

Tách dòng phân tử và thiết kế vector chuyển gen DAT 236 TÁCH DÒNG PHÂN TỬ VÀ THIẾT KẾ VECTOR CHUYỂN GENTrường Đại học sư phạm, Đại học Thái Nguyên, *chuhoangmau@tnu.edu.vn TÓM TẮT: Cây dừa cạn, Catharanthus roseus (L.) G. Don, là thực vật hai lá mầm, có khả năng sản xuất các alkaloid, trong đó có vincristine và vinblastine, chữa được các bệnh ung thư, đặc biệt là ung thư máu. Deacetylvindoline 4-O-acetyltransferase (DAT) là enzyme chìa khóa xúc tác cho phản ứng cuối cùng trong quá trình sinh tổng hợp vindoline ở cây dừa cạn. Nghiên cứu nâng cao hàm lượng alkaloid trong cây dừa cạn theo hướng tiếp cận ứng dụng công nghệ gen nhằm đáp ứng nguồn nguyên liệu phục vụ mục đích chữa bệnh được đặt ra trong chiến lược nghiên cứu cây dược liệu. Trong bài báo này, chúng tôi trình bày kết quả nhân bản, tách dòng cDNA và xác định trình tự nucleotide của gen DAT phân lập từ mRNA của giống cây dừa cạn có hoa hồng tím (TN1) và hoa trắng (TN2) thu tại Thái Nguyên. Gen DAT (cDNA) được phân lập từ hai mẫu dừa cạn TN1 và TN2 có kích thước 1320 bp, mã hóa deacetylvindoline 4-O-acetyltransferase gồm 439 amino acid. Trình tự nucleotide của cDNA ở mẫu dừa cạn TN1 (hoa hồng tím) và TN2 (hoa trắng) khác nhau ở 13 vị trí nucleotide, trình tự amino acid suy diễn của DAT của hai mẫu dừa cạn TN1, TN2 sai khác ở 10 vị trí amino acid. Vector chuyển gen mang gen DAT đã được thiết kế thành công và được sử dụng trong mục đích tạo dòng cây chuyển gen có hàm lượng alkaloid được cải thiện.