Nghiên Cứu Về Cơ Chế Quản Trị, Chất Lượng Kiểm Toán Và Quản Trị Lợi Nhuận: Trường Hợp Các Công Ty Niêm Yết Việt Nam

Abstract

Tóm tắt: Nghiên cứu này phân tích sự tác động của cơ chế quản trị công ty và chất lượng kiểm toán lên mức quản trị lợi nhuận của các công ty niêm yết Việt Nam. Số liệu được thu thập từ cơ sở dữ liệu FiinPro, báo cáo thường niên, báo cáo tài chính và báo cáo quản trị của 221 công ty niêm yết trên hai sở giao dịch chứng khoán Hồ Chí Minh và Hà Nội từ năm 2015 đến 2017. Kết quả kiểm định cho thấy mô hình tác động ngẫu nhiên là phù hợp nhất với loại dữ liệu bảng của nghiên cứu này (663 biến quan sát của 221 công ty cho ba năm). Kết quả nghiên cứu cũng cho thấy các yếu tố thuộc về cơ chế quản trị bao gồm: tỷ lệ sở hữu của cổ đông nhà nước, tỷ lệ sở hữu của cổ đông nước ngoài và số lượng thành viên ban kiểm soát không phải là cổ đông có tác động đến mức quản trị lợi nhuận, trong khi đó tỷ lệ thành viên độc lập trong hội đồng quản trị lại không có ảnh hưởng. Ngoài ra, những công ty thuê kiểm toán độc lập với chất lượng cao hơn để kiểm toán báo cáo tài chính cho công ty mình có mức quản trị lợi nhuận thấp hơn những công ty thuê kiểm toán với chất lượng thấp. Nghiên cứu này bổ sung vào số lượng hạn chế các nghiên cứu trước về quản trị lợi nhuận của các công ty niêm yết Việt Nam và có nhiều đóng góp cho thực tiễn quản lý nhằm nâng cao vai trò cơ chế quản trị công ty trong việc giám sát hoạt động công ty, từ đó hạn chế việc quản trị lợi nhuận và nâng cao tính minh bạch thông tin tài chính của các công ty niêm yết Việt Nam. Từ khóa: cơ chế quản trị công ty, chất lượng kiểm toán, quản trị lợi nhuận, công ty niêm yết Việt Nam 1 Đặt vấn đề Trong các công ty cổ ph n, các cổ đông (principal) thuê ho c uỷ quyền lại cho ban giám đốc ( cutiv s) ho c người quản lý thực hiện việc điều hành doanh nghiệp. Th o lý thuyết đại diện [22]sự tách biệt giữa quyền sở hữu và quyền quản lý đã nảy sinh ung đột lợi ích khi ban giám đốc lại không hành động và đưa ra các quyết định dựa trên lợi ích của người sở hữu hay cổ đông. Ban giám đốc có thể quản trị lợi nhuận ( arnings manag m nt) để làm sai lệch thông tin về tình hình tài chính của công ty nhằm mang lại lợi ích cá nhân của ban giám đốc như đảm