Öğretmen Adaylarının Eğitim İnançlarının Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi (Kafkas Üniversitesi Örneği)

Abstract

Bu araştırmanın temel amacı, öğretmen adaylarının "eğitim inançlarını" ve bu eğitim inançlarını çeşitli değişkenler açısından incelemektir. Bu amaçla araştırmada tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın örnekleminden 2017-2018 güz döneminde Kafkas Üniversitesinde öğrenim gören 657 öğretmen adayı yer almaktadır. Araştırmada veriler "Eğitim İnançları Ölçeği" ile toplanmıştır. Araştırmada öğretmen adaylarının eğitim inançları belirlenirken betimsel istatistikler, Mann Whitney U ve Kruskal Wallis H testi kullanılmıştır. Araştırmanın sonuçlarına göre, öğretmen adaylarının eğitim inançları ölçeğinde en yüksek katılım gösterdiği alt boyut varoluşçu eğitim iken en az katılım gösterdiği alt boyut esasiciliktir. Ayrıca, ölçeğin bazı alt boyutlarında cinsiyet, program türü, sınıf düzeyi, öğretim türü değişkenlerine göre anlamlı farklılıklar tespit edilmiştir.

Öğretmen Adaylarının Eğitsel Düşünce ve Uygulamalara İlişkin Görüşlerinin İncelenmesi

“…Bu değişken açısından alanyazın incelendiğinde iki farklı sonuç karşımıza çıkmaktadır. Bunlardan ilki bu çalışmada olduğu gibi cinsiyetin eğitsel düşüncelerde fark yaratmadığı yönünde bulgusuna ulaşan (Uğurlu, Çalmaşur, 2017;Aybek ve Aslan, 2017;Çelik ve Orçan, 2016;Yokuş, 2016;Baş, 2015;Biçer vd., 2013;Çoban, 2007;Doğanay ve Sarı, 2003)'ın çalışmaları; ikincisi de erkeklerin gelenekselci, kadınlar daha çağdaş eğitim felsefesine sahip olduğunu belirleyen (Yaralı, 2020;Kahramanoğlu ve Özbakış, 2018;Aslan, 2017;Yazıcı, 2017;Demirtaş ve Batdal Karaduman, 2016;Kumral, 2015;Akgün, 2015;Oğuz, Altınkurt, Yılmaz ve Hatipğolu, 2014)'un çalışmalarıdır. Bu farklı sonuçların ortaya çıkmasındaki olası nedenler arasında veri toplamada kullanılan araçlar, verilerin toplandığı sınıf düzeyleri, örneklemi oluşturan grupların demografik ve akademik özelliklerinin farklılıklarından kaynaklanan etkenler sayılabilir.…”

“…ÇEDU açısından bakıldığında ise Sosyal bilgilerin ilerlemeci anlayışa sahip olduğunu yönünde sonuçlara ulaşan (Özbaş, 2015;Çetin, İlhan ve Aslan, 2012;Duman, 2008;Üstüner, 2008;Ekiz, 2007)'ın bulgularıyla da örtüşmektedir. Bununla birlikte alanyazında Sosyal bilgiler adaylarının daimici ve esasici eğitim felsefelerine, diğer programlardan daha fazla sahip olduğunu gösteren (Yaralı, 2020)'ın araştırma sonuçlarını destekler nitelikte değildir. Diğer yandan alanyazında öğrenim görülen programın katılımcıların EDU puanları üzerinde etkisi olmadığını ortaya koyan (Berkant ve Özalsan, 2019;Aybek ve Aslan, 2017;Çelik ve Orçan, 2016;Kumral, 2015)'ın çalışmaları da bulunmaktadır.…”

“…Alanyazında öğretmen adaylarının ve öğretmenlerin felsefesi görüş ve inançlarını belirlemeyi amaçlayan çeşitli araştırmalara rastlanmaktadır. Bunlardan bazılarında; öğretmen adaylarının eğitim felsefesi (inançları) ve eleştirel düşünme eğilimleri (Kozikoğlu, ve Erden, 2018;Hayırsever ve Oğuz;Aybek ve Aslan, 2017; Alkın-Şahin, Tunca ve Ulubey, 2014); öğretmen ve öğretmen adaylarının eğitim felsefe ve inançlarının çeşitli değişkenlere göre incelenmesi (Yaralı, 2020;Berkant, ve Özaslan, 2019;Uğurlu, ve Çalmaşur, 2017;Çelik, ve Orçan, 2016;Beytekin, Kadı, 2015;Kumral, 2015;Görmez, 2015) tarafından incelendiği görülmüştür. Alanyazında ayrıca Sosyal bilgiler, Sınıf ve Müzik öğretmenliği adayları ve öğretmenlerinin sahip olduğu eğitim felsefesi ve inançları (Aslan, 2017;Yazıcı, 2017;Çakmak, Bulut ve Taşkıran, 2016;Yokuş, 2016;Demirtaş, Batdal Karaduman, 2016;Özbaş, 2015;Üstüner, 2008;Doğanay ve Sarı, 2003); öğretmenlerin eğitim inançları ile öğretmeöğrenme anlayışları arasıdanki ilişki (Baş, 2015;Duman, 2008); öğretmenlerin epistemolojik inançları ve tercih ettikleri eğitim felsefeleri arasındaki ilişkinin de (Kahramanoğlu, ve Özbakış, 2018;Biçer, 2013;Biçer, Er ve Özel, 2013) Tablo 1'de görüldüğü gibi örneklemde yer alan katılımcısı sayısı (972), çalışma evreninin %46'sını oluşturmaktadır.…”

Öğretmenlerin Eğitim İnançlarının Mesleki Yeterlilik Algılarını Yordama Düzeyinin İncelenmesi

“…Bununa birlikte alanyazın incelendiğinde öğretmenlerin eğitim inançlarını ve mesleki yeterlilik algılarını inceleyen çalışmaların, bu çalışmanın içeriğinden farklı olduğu görülmüştür. Bu çalışmalar üç grupta toplanmıştır: Öğretmenlerin ve öğretmen adaylarının eğitim inançlarına ilişkin görüşlerinin incelendiği çalışmalar (Çelik ve Orçan, 2016;Uğurlu ve Çalmaşur, 2017;Yılmaz ve Tosun, 2013), çeşitli değişkenlere göre öğretmenlerin eğitim inançlarını inceleyen çalışmalar (Aslan, 2017;Çapri ve Çelikkaleli, 2008;Yaralı, 2020) ve öğretmenlerin eğitim inançları ile başka olgular arasındaki ilişkiyi inceleyen çalışmalardır (Balcı ve Küçükoğlu, 2019;Baş, 2015;Tunca, Alkın-Şahin ve Oğuz, 2015). Bu çalışma, öğretmenlerin eğitim inançları ile mesleki yeterlilikleri arasındaki ilişkiyi belirlemek ve bu konuda alanyazındaki boşluğu doldurmak için yapılmıştır.…”