Poison information center data about drug-induced acute dystonic reactions / Zehir danışma merkezi verileri, ilaca bağlı akut distonik reaksiyonlar

Abstract

ZDM'ne bildirilen ilaçlara bağlı gelişen distonik reaksiyon olgularının dağılımı, hangi ilaçlara bağlı olarak geliştikleri değerlendirildi. Verilerin istatistiksel analizinde ki-kare testi kullanıldı. Bulgular: Distonik reaksiyon geliştiği bildirilen olguların %81.1'i çocukdu. Çocuklarda ve erişkinlerde kadın/erkek oranı ise sırasıyla 1.5 ve 1.0 idi. Çocuklarda, 0-12 yaş arasında yan etkiye bağlı olarak distonik reaksiyon gelişimi anlamlı oranda yüksekti (%87.5)(χ2= 11,285, p= 0.0008). İlaçlara bağlı gelişen distonik reaksiyonlarda alınan ilaç miktarı %57.7 hastada nontoksik, %22.3 hastada bilinmeyen, %20.0 hastada ise toksik idi. Distonik reaksiyon gelişen olgularda etken maddeler sırasıyla metoklopramid (%44.4, n=40), haloperidol (%35.6, n=32), risperidon (%15.6, n=14), trifluoperazin (%2.2, n=2), flufenazin (%1.1, n=1) ve klorpromazindi (%1.1, n=1). Çocuklarda distonik reaksiyon gelişimine neden olan en sık etken metoklopramid (%47.9, n=35) iken erişkinlerde haloperidol (%47.0, n=8) idi. Çocuklarda, 0-12 yaş grubunda metoklopramide bağlı distonik reaksiyon gelişimi yüksekti (χ2= 12,949, p=0.0003). Aynı yaş grubunda distonik reaksiyon gelişiminin anlamlı oranda nontoksik miktarda ilaç alımına bağlı olduğu saptandı (χ2= 5,882, p=0.0153). Sonuç: En fazla distonik reaksiyona neden olan ilaçlar metoklopramid, haloperidol ve risperidondur. Hekimler, çocuklara metoklopramid, yetişkinlere haloperidol reçete ederken hastalara ve ailelerine tedavi dozlarında bile distonik reaksiyon gözlenebileceği konusunda uyarıda bulunmalıdır.