Profylaxe met probiotica bij acute pancreatitis

Abstract

Bepaalde stammen van probiotische bacteriën kunnen mogelijk infectieuze complicaties voorkomen door verbetering van de gastrointestinale barrière-functie en invloed op het immuunsysteem. De resultaten van enkele kleine onderzoeken met probiotica lieten een vermindering van de infectieuze complicaties zien na electieve buikoperaties. In dit gerandomiseerde dubbelblinde placebogecontroleerde onderzoek ('Probiotics in pancreatitis trial'; PROPATRIA) werd de invloed van profylaxe met probiotica onderzocht bij patiënten met een acute ernstige pancreatitis. De probiotische behandeling bestond uit zes bacteriestammen (Lactobacillus acidophilus, Lactobacillus casei, Lactobacillus salivarius, Lactococcus lactis, Bifidobacterium bifidum en Bifidobacterium lactis) in een mengsel van maïszetmeel en maltodextrine. In totaal werden 298 patiënten in het onderzoek opgenomen. De patiënten werden gerandomiseerd naar een groep die probiotica kreeg of naar een groep die alleen het mengsel van maïszetmeel en maltodextrine kreeg. Patiënten kregen dit mengsel tweemaal daags toegediend in combinatie met sondevoeding door een nasojejunumsonde gedurende 28 dagen. Primair eindpunt was het ontstaan van een infectie gedurende 90 dagen. Secundaire eindpunten waren onder andere sterfte en (multi)orgaanfalen.Op het primaire eindpunt werden geen statistisch significante verschillen gevonden. In de groep die werd behandeld met probiotica overleden 24 patiën-ten (16%) tegen 9 patiënten (6%) in de placebogroep (HR 2,53; p=0,01). De sterfteoorzaak was in de meeste gevallen multiorgaanfalen (20 in de probiotica groep en 7 in de placebo groep). Negen gevallen van darmischemie werden waargenomen in de probiotica groep, tegen nul in de placebogroep (p=0,004). Een interimanalyse na 184 geïncludeerde patiënten liet geen statistisch significant verschil in sterfte zien.Onduidelijk is wat de oorzaak is van het gevonden verschil in darmischemie. De auteurs wijzen er in de discussie op dat dit mogelijk veroorzaakt kan zijn door de toediening van probiotica via een nasojejunumsonde. Het is bekend dat bij pancreatitis de bloedtoevoer naar de mucosa van de darm is beperkt. Sondevoeding zorgt voor een plaatselijke toename van zuurstofverbruik en het is mogelijk dat de toevoeging van probiotica zorgt voor een verdere stijging van het zuurstofverbruik met ischemie tot gevolg. Dit is echter speculatief. In een toegevoegd commentaar wordt erop gewezen dat de groepen op het moment van randomisatie mogelijk niet gelijk waren. Omdat patiënten op elk moment van de dag in het onderzoek konden worden opgenomen, werd het ontstaan van orgaanfalen na randomisatie tot het begin van de volgende dag om pragmatische redenen niet meegerekend. In de probiotica groep ontwikkelden 11 patiënten orgaanfalen tussen randomisatie en het begin van de volgende dag tegen 2 in de placebo groep. Het is niet bekend of ook andere probioticastammen een verhoogde sterfte geven en of de sterfte afhankelijk is van de toedieningswijze. Daarom kan alleen worden geconcludeerd dat deze probiotica gegeve...