Sistemik lupus eritematozus (SLE) genetik e€ilimi olan bireylerde çevresel ve hormonal faktörlerin etkisiyle ortaya çâșkan multisistemik, heterojen bir hastalâșktâșr. Dalgalanan bir seyir gösterir; sessiz ve kontrol altâșnda oldu€u dönemleri ile aktif oldu€u dönemleri vardâșr.Kontrol altâșna alâșnamayan hastalâșk aktivitesi hasarla, hasar da mortalite ile iliflkilidir. SLE tedavisinde amaç dĂŒ-zeltilebilir olan hastalâșk aktivitesini baskâșlamak ve hasarâșn ortaya çâșkâșflâșnâș engellemektir. Bu nedenle SLE'li bir hastaya yaklaflâșm stratejisinin belirlenmesinde aktivite tayini bĂŒ-yĂŒk önem taflâșmaktadâșr. Hastalâșk aktivitesinin hasar, ilaç yan etkisi ve di€er komorbid durumlardan, özellikle de infeksiyondan ayâșrtedilmesi gereklidir. SLE'de hastalâșk aktivitesinin belirlenmesi ayrâșca prognoz tayini, yeni ilaçlara ve farklâș tedavilere yanâștlarâșn de€erlendirilmesi, gözlemsel ve klinik çalâșflmalarda hastalâșk de€erlendirilmesinde de merkezi rol oynar. Klinik dĂŒzel-meyi, kötĂŒleflmeyi ve alevlenmeyi belirlemeyi sa€lar. Dok-
Sistemik lupus eritematozus'da hastalâșk aktivitesinin de€erlendirilmesi ve aktivite indeksleri
Assessment of disease activity in systemic lupus erythematosus and activity indices
ĂzetSistemik lupus eritematozus (SLE) aktivite ve remisyon dönemleriyle seyreden otoimmĂŒn bir hastalâșktâșr. Hastalâșk aktivitesinin kontrolĂŒ prognozun temel belirleyicilerinden biridir. Aktivite de€erlendirmesi için birçok indeks gelifltirilmifltir. Ancak ön planda hastalâș€âșn heterojen yapâșsâșndan dolayâș hepsinde bazâș kâșsâștlamalar söz konusudur. âčde-al olarak aktivite belirlenmesinde kullanâșlacak indekslerin farklâș klinisyenler tarafâșndan uygulandâșklarâșnda aynâș sonucu vermeleri; bir organda kötĂŒleflmeyi, aynâș kalmayâș, dĂŒzelmeyi belirleyebilmeleri; hastalâșk ciddiyeti konusunda bilgi sa€layabilmeleri ve kolay yapâșlabiliyor olmalarâș gerekir. Bu yazâșda SLE için flimdiye kadar gelifltirilmifl hastalâșk aktvite indekslerinin gözden geçirilmesi amaçlanmâșfltâșr.Anahtar sözcĂŒkler: Sistemik lupus eritematozus, SLEDAI, BILAG, hastalâșk aktivitesi
SummarySystemic lupus erythematosus (SLE) is an autoimmune disease characterized by activity and remission in its course. One of the main determinants of prognosis in lupus is the timely control of disease activity. Despite a number of activity indices that have been developed for lupus, there are considerable limitations of each given the heterogeneity of the disease. Ideally, an activity index should reflect worsening, stability, and improvement in an organ/system; give information on the severity of symptoms and be easily performed with negligible differences among clinicians. This paper aims to revise the activity indices developed for SLE so far.