Serhadlere Adanmış Bir Ömür: Koca Cafer Paşa'nın Askerî Faaliyetleri (1685-1697)

Abstract

Yaşamının ilk seneleri ile ilgili bilgiye sahip olmadığımız Koca Cafer Paşa'nın askeri kariyeri Budin muhafızı kethüdası olarak başlamıştı. İlerleyen yıllarda Balkan serhadlerinde Bosna beylerbeyi, Belgrad, Tımışvar gibi önemli kalelerde ve aynı zamanda Habsburg ile sürdürülen mücadelelerde kilit mevkilerde görev almıştı. Koca Cafer Paşa, Büyük Türk Savaşları olarak adlandırılan ve 1683-1699 yılları arasında devam eden Habsburg-Osmanlı mücadelelerinde de etkili ve oldukça başarılı olmuştu. Koca Cafer Paşa'ya, yönetimin üst kademeleri ve askerler arasında büyük saygı duyulması Paşa'yı diğer devlet adamları arasında ön plana çıkartmıştı. Ayrıca Habsburg komutanları tarafından da aynı hürmetin gösterilmesi oldukça kıymetlidir. Koca Cafer Paşa; özellikle II. Mustafa'nın 1695, 1696 ve 1697 senelerindeki seferlerine katılarak büyük bir özveri göstermişti. Görevine olan bağlılığını ise 1697 Zenta Seferi'ndeki vefatına kadar son nefesinde bile ispat etmişti. Bu çalışmada Paşa'nın mühürdarı Ali'nin kaleme almış olduğu vakaname başta olmak üzere dönem kroniklerinden faydalanılmıştır. Ek olarak hem Cumhurbaşkanlığı Osmanlı Arşivi hem de Avusturya Devlet Arşivi'nde tespit edilen belgeler ışığında Koca Cafer Paşa'nın etkin olduğu 1685-1697 yılları arasındaki Osmanlı-Habsburg mücadeleleri ele alınmıştır.