Sex and autoimmune thyroid diseases

Abstract

STRESZCZENIE/ABSTRACTAutoimmunizacyjne choroby tarczycy (AIChT) występują znacznie częściej u kobiet niż u mężczyzn, co sugeruje, że dla ich rozwoju istotne znaczenie mają czynniki związane z płcią. Ustalono, że istnieje wyraźny dymorfizm płciowy układu immunologicznego. U kobiet stwierdza się wyższą liczbę limfocytów CD4+, zwiększony stosunek subpopulacji CD4+ do CD8+ i preferencję odpowiedzi zależnej od Th2. U mężczyzn z kolei stwierdza się wyższą aktywność komórek NK oraz preferencję odpowiedzi zależnej od Th1. Podobne zjawiska zaobserwowano na zwierzęcych modelach doświadczalnych. Istnieje wiele hipotez, które mają wyjaśnić potencjalne przyczyny zwiększonej podatności płci żeńskiej na AIChT. Wśród nich za najistotniejsze uważa się czynniki genetyczne związane z chromosomami płciowymi. Na chromosomie X są zlokalizowane geny ważne dla regulacji odpowiedzi immunologicznej: m.in. Foxp3 (Xp11.23), CD40L (Xq26), BTK (Xq21.33-q22), IL2RG (Xq13.1), XIAP (Xq25). Sugeruje się także znaczenie ukierunkowanej inaktywacji drugiego chromosomu X, która występuje częściej u kobiet z autoimmunizacyjnymi chorobami tarczycy. Kolejnym możliwym czynnikiem jest zjawisko mikrochimeryzmu płodowego, który stwierdza się częściej u kobiet z AIChT. Znaczenie może mieć również zaburzenie funkcji microRNA (miRNA), które jest istotnym regulatorem odpowiedzi immunologicznej, a chromosom X zawiera aż 10% całego miRNA genomowego. Wydaje się także, że chromosom Y może pełnić rolę protekcyjną. Endokrynol. Ped. 13/2014;2(47):57-64.Autoimmune thyroid diseases (AITD) are much more frequent in female than male. This fact suggests a strong influence of sex dependent factors in AITD development. It was confirmed that immune system function is dimorphic in male and female. In females there is increased number of CD4+ T cells, increased proportion of CD4+ cells to CD8+cells and preferential Th2-dependent immune response. In males the activity of NK cells is increased and Th1-dependent immune response is preferential. Similar phenomena were observed in experimental animal models. Many theories arise to explain the reason of increased susceptibility to AITD in female. As the most important are considered genetic factors linked to sex chromosomes. On the X chromosome are located genes important for immune response regulation, i. e. Foxp3 (Xp11.23), CD40L (Xq26), BTK (Xq21.33-q22), IL2RG (Xq13.1), XIAP (Xq25). Additionally