Speeksel en wondgenezing

Abstract

MedischDe orale mucosa staat voortdurend bloot aan mechanische krachten waardoor beschadigingen kunnen ontstaan. Speeksel draagt op verschillende wijzen bij aan het herstel van InleidingDagelijkse activiteiten zoals het kauwen van voedsel, bijten en spreken stellen de orale mucosa bloot aan mechanische druk-, trek-en wrijfkrachten. Het stevige epitheel van de orale mucosa biedt hiertegen bescherming. Daarnaast spelen de slijmstoffen in speeksel, de mucinen, een zeer belangrijke rol. Mucinen zijn de belangrijkste bestanddelen van de hydrofiele slijmlagen die de mondslijmvliezen bedekken. Deze slijmlagen functioneren als een smeerlaag die mucosa en gebitselementen beschermt tegen wrijvingskrachten. Bovendien beschermen ze de onderliggende weefsels tegen uitdroging, tegen kolonisatie en invasie van bacteriën en tegen inwerking van chemische bestanddelen. Deze beschermende factoren kunnen echter niet voorkomen dat voortdurend kleine beschadigingen van de orale mucosa ontstaan.De functie van speeksel bij de genezing van wonden in de mond is tot heden tamelijk onderbelicht gebleven, ondanks dat de wondhelende eigenschappen van speeksel al van oudsher bekend zijn. Likken van wonden is een instinctieve reactie van mens en dier en in de klassieke oudheid werd speeksel van dieren al gebruikt om wonden te genezen. Het volksgeloof wil dat in het bijzonder speeksel van honden een geneeskrachtige werking heeft. Recent wetenschappelijk onderzoek bevestigt de wondgenezende werking van speeksel.In deze bijdrage wordt een overzicht gegeven van de verschillende speekselfactoren die een rol spelen bij de genezing van orale mucosawonden.

Human saliva stimulates skin and oral wound healing in vitro

“…Saliva contains more than a 1,000 active peptides, which function in a complementary and synergistic fashion (Amerongen & Veerman, 2002;Ashcroft et al, 2000;Ghosh, Gupta, Jiang, & Weinberg, 2011;Prodan et al, 2015;Veerman, Oudhoff, & Brand, 2011). For example, the salivary protein histatin 1, which is only present in higher primates, has shown to have a positive influence on wound closure.…”