Syrians From a Social Work Perspective: A Review in Turkish Graduate Research Experience

Abstract

En basit tarifiyle insanın isteyerek ya da zaruri olarak bir yerden bir yere gitmesi, yer değiştirmesi olarak ifade edilen göç kavramı tarih boyunca hem göçeni hem de göç edilen yerdeki diğer kişileri etkilemiştir. İnsanlık tarihi boyunca çeşitli gerekçelerle süregelen bu dalgalardan ülkemiz de etkilenmiş olup 2011 yılının Nisan ayından bu yana devam eden Suriyeli göçü bu etkinin en büyüğü olarak tarihimize kazınmıştır. Hal böyleyken göç alanı gerek sosyal hizmet gerekse diğer beşeri ve sosyal bilimler alanında ilgi çekici olmuştur. Pfiffner’a (2019) göre sosyal hizmet, yasal bağlamda talepkar bir faaliyettir ve bu bağlamda sosyal yardım, çocuk ve yetişkin koruma, zor yaşam koşullarındaki bireyler gibi farklı alanlar ve farklı yasal bağlamlar ile çalışılan bir meslektir. Bireyi; mikro, mezzo ve makro yönleri ile ele alan sosyal hizmet alanının bu konudaki konumunu belirlemek amacıyla yapılan bu çalışma nitel olarak tasarlanmış olup sosyal hizmet birikimindeki lisansüstü tezler YÖKTEZ (Ulusal Tez Merkezi) veritabanında incelenerek bir içerik analizi denemesi yapılmıştır. 2022 yıl sonuna kadar ortaya koyulan tüm lisansüstü çalışmalar kapsam dahilinde tutulmuştur. Bu bağlamda sosyal hizmet anabilim dalında kabul edilmiş olan toplam 447 tez çalışmasının mevcut olduğu, bunlardan 376’sının yüksek lisans, 71’inin doktora tezi olduğu anlaşılmıştır. Veri tabanı taranırken anahtar kelime olarak “Suriyeliler” sözcüğü kullanılmış olup anabilim dalı olarak “sosyal hizmet anabilim dalı” seçilerek tarama daraltılmıştır. Yapılan araştırmalar neticesinde konuyla ilgili yüksek lisans ve doktora tez çalışmalarının kaleme alındığı ancak doktora tezlerinin azınlıkta kaldığı, bazı üniversitelerde doktora programı olmasına rağmen tezlerde Suriyeliler ile ilgili çalışmaların bulunmadığı, ilk yüksek lisans çalışması Kaya tarafından, ilk doktora çalışması Güneş Aslan tarafından 2018 yılında kaleme alındığı ancak Suriyeliler ile ilgili yapılan diğer üstü çalışmalar incelendiğinde ilk çalışmaların 2013 yılında ortaya koyulduğu sonuçlarına ulaşılmıştır. Sosyal hizmet ve diğer alanların ortaya koydukları lisansüstü tezler incelendiğinde Suriyelilerle ilgili; Suriyeli göçmenler, Suriyeli sığınmacılar, Suriyeli mülteciler, Suriyeli sığınmacı ve mülteciler gibi farklı isimlendirmeler dikkat çekmiştir. Bu bağlamda araştırmacıların Suriyelilerin hukuki statüsünü dikkate alarak eserlerini ortaya koymalarının gerekli olduğu önerilmektedir.