Taze Gıda Ürünlerinde Tedarikçi Seçim Kararı Üzerine Karma Bir Araştırma

Abstract

Perakende sektöründe, yüksek satış hacmi olan ve tüketici tarafından günlük olarak tüketilen et, süt ürünleri gibi taze gıda ürünleri, birçok açıdan perakendecinin dikkat etmesi gereken ürün grubudur. Bu nedenle, söz konusu ürünlerde doğru tedarikçiyle çalışmak kritik önem taşımaktadır. Bu çalışmanın amacı, taze gıda tedarikçisi seçiminde öncelikli olan kriterleri belirlemektir. Çalışmada, ilk önce, biri Muğla bölgesi yerel perakende zinciri, ikisi ulusal/uluslararası olan üç perakende zincirindeki 10 uzmanla görüşülmüş; çıkan sonuçlarla literatür karşılaştırılarak tedarikçi seçiminde öne çıkan kriterler belirlenmiştir. Bu kriterlerin karşılaştırılması ve önem sıralarının belirlenmesi için 60 uzmana uygulanan anketin AHP yöntemiyle analizi yapılmıştır. Analiz sonucunda en önemli ana kriterler sırasıyla kalite, sevkiyat, maliyet, firma profili ve servis çıkmıştır.

Soluti̇on of the Suppli̇er Selecti̇on Problem Wi̇th the Ahp-Based Mairca Method

“…Şekerci ve Yazıcıoğlu (2019), İBB (İstanbul Büyükşehir Belediyesi)'nin bir iştiraki olan Hamidiye Kaynak Suları Anonim Şirketi'nde PET şişe su üretiminin en temel hammaddesi olan PET şişe preformunun tedarikçi seçimini kalite, teslimat, kapasite, maliyet, teknik, konum, tecrübe, esneklik, hizmet, tedarik, profil, denetim, anlaşmalar, finansal, yeşil ve yenilikçilik kriterleri bazında AHP yöntemini kullanarak gerçekleştirmişlerdir. Tursun ve Özkoç (2019), çalışmalarında perakende sektöründe hizmet veren işletmelerin taze gıda ürünleri için çalışacakları tedarikçilerde öncelikli olabilecek kriterleri AHP yöntemi ile belirlemeyi amaçlamışlardır. Maliyet, promosyon desteği, vade, raf fiyatı, alış fiyatı, servis, paketleme yapabilme, garantiler, iade kabul etme, ürün çeşitliliği, kalite, dağıtım ağı hijyeni, kalite sistemi, üretim yeri hijyeni, ürün raf ömrü, kalite sertifikaları, sevkiyat, üretimden teslimata kadar geçen süre, araçtan depoya teslimat hızı, minimum sipariş miktarı, soğuk zincir ağı, zamanında teslimat, firma profili, üretim kapasitesi, üretim yerinin mağazaya mesafesi, geçmiş deneyimi, referanslar olmak üzere toplamda 27 kriteri çalışmaya dâhil etmişlerdir.…”

“…Mestanza ve Bakhat (2021), Malaga'da aşırı turizm sorununu Bulanık AHP ve Bulanık MAIRCA yöntemleri ile değerlendirmişlerdir. Ayrıca ulusal literatürde perakende sektöründe tedarikçi seçimi problemini ele alan çalışmalarda yöntem olarak AHP (Şekerci ve Yazıcıoğlu, 2019;Tursun ve Özkoç, 2019), BWM ve Bulanık TODIM (Karakış, 2022), Bulanık AHP ve Bulanık TOPSIS (Onat ve Kaçtıoğlu, 2020) yöntemleri kullanılmıştır. Bu açılardan var olan eksiklikleri giderme adına yapılan çalışmanın literatüre katkı sağlayacağı düşünülmektedir.…”