Słowa kluczowe: koń, wojsko, polowania, jeździectwo, tradycja.
Wraz z człowiekiem przez wieki podąża koń. W tej wędrówce największe piętno odcisnął w sztuce wojennej.Służył też próżności i rozrywce, co uwidoczniło się w licznych polowaniach, dworskich zabawach i podróżach. Zmilitarnego użytkowania rumaków wyłaniał się sport jeździecki i dzięki temu Polacy po zrzuceniu jarzma niewolirozsławiali Rzeczypospolitą na wielu hipodromach Europy i świata. Wierzchowce rotmistrza Królikiewicza Jasiek iPikador rozpoznawane były przez rzesze widzów nie tylko w Polsce. Koń zapisał się również w narodowej tradycji zapośrednictwem mistrzów pióra i pędzla. Dostrzec go można w twórczości Iwaszkiewicza, Mickiewicza, Sienkiewicza iŻeromskiego. Podobnie jak literatura, również sztuka Polska utrwalała narodową historię z ważna rolą konia w życiurodaków. Zachowało się wiele płócien mistrzowsko ujmujących narodowe zrywy ku niepodległości, a ichnajwybitniejszymi autorami byli Juliusz i Wojciech Kossakowie oraz Ludwik Maciąg. Przekazem tej tradycji dlanastępnych pokoleń jest pomnik księcia Józefa Poniatowskiego na koniu usytuowany na dziedzińcu pałacu PrezydentaRzeczypospolitej Polskiej.