Treatment of left side displacement abomasum in cows (LDA)

Abstract

Lewostronne przemieszczenie trawieńca (left displacement of the abomasum -LDA) zostało opisane po raz pierwszy w 1950 r. przez Begga (25). Od tamtej pory LDA diagnozuje się na całym świecie. Nasilenie jego występowania ma związek ze wzrostem intensywności produkcji mlecznej bydła (5,18,23,30).Krowy chorują zazwyczaj miesiąc po porodzie. W okresie laktacji obserwuje się LDA u 0,5% do 2,2% stada (10,24,32). Przemieszczenie zapoczątkowuje atonia trawieńca spowodowana głównie zaburzeniami metabolicznymi, których źródłem są m.in.: ciężki poród, zatrzymanie łożyska, stres, zapalenie wymienia i macicy, ketoza i hipokalcemia. Spowolniona motoryka trawieńca sprzyja gromadzeniu gazów i płynu, a w konsekwencji rozszerzeniu i dyslokacji trawieńca z fizjologicznej pozycji na lewą stronę jamy brzusznej, między żwacz i lewy dół głodowy (9,18,30). W niniejszym opracowaniu przedstawiono postęp, jaki dokonał się w ostatnim półwieczu w poznawaniu natury LDA oraz dokonano przeglądu współcześnie akceptowanych sposobów terapii tej jednostki chorobowej.Obecnie stosowane leczenie wyróżnia metody konserwatywne (wlewy dożwaczowe, rolowanie) oraz chirurgiczne. Pierwsze skutkują wyłącznie odprowadzeniem przemieszczonego trawieńca, nie zabezpieczając przed nawrotem choroby i z tego względu jako mniej efektywne, wykorzystywane są sporadycznie (20). Natomiast metody operacyjne łączą w sobie dwa cele: repozycję i mocowanie trawieńca do ściany brzucha, co ogranicza zagrożenie recydywą. Metody wykorzystujące klasyczną laparotomię praktykowane są ponad 50 lat (2, 18). W 1965 r. jako pierwszą zastosowano prawostronną abomazopeksję w ułożeniu zwierzęcia na grzbiecie, a następnie do praktyki weterynaryjnej weszły, wykonywane na stojącym bydle: prawostronna omentopeksja oraz lewostronna abomazopeksja, obie, odpowiednio, w 1967 i 1968 r. (28). Mniej inwazyjne procedury stanowią drugą grupę metod chirurgicznych. Należą do nich: przezskórna fiksacja (roll and toggle, toggle pin suture -TPS) wymagająca położenia pacjenta na grzbiecie oraz zabiegi laparoskopowe wykonywane technikami modyfikowanymi kolejno przez: Janowitza w 1998 r. Każda z przywołanych metod posiada swoistą charakterystykę i może być mniej lub bardziej przydatna w terapii przypadków LDA o różnym stopniu zaawansowania lub komplikacji. Dla przykładu, przy podejrzeniu perforujących wrzodów ściany trawieńca bezpośredni dostęp chirurga do krzywizny większej, gdzie najczę-ściej lokalizuje się martwica, zapewnia prawostronna abomazopeksja przyśrodkowa (21,22 Gnus M., Ratajczak K., Mendrek J.Treatment of left side displacement abomasum in cows (LDA) Summary The increase in the occurrence of LDA in cows stems from the increase in the milk yields from cows. The treatment is based on a surgical method, and its effectiveness has an economic effect. The article below presents progress made in identifying the nature of LDA over the last 50 years. Also included is a critical assessment of contemporary and accepted LDA treatments. The surgical procedure has two aims: repositioning and fastening the aboma...