Trzepak – milczący Dr Jekyll i Mr Hyde – esej o traconym dzieciństwie

Abstract

Trzepak -milczący Dr Jekyll i Mr Hyde-esej o traconym dzieciństwie streszczenie Esej wpisuje się w nurt pedagogiki rzeczy, a bliżej, nawiązuje do biografii rzeczy, podejmując refleksję nad trzepakiem jako elementem otoczenia, w którym zachodzą procesy wychowawcze. Autorka próbuje ująć istnienie trzepaka z dwóch perspektyw: pozytywnej - opartej na wspomnieniach dzieciństwa, w których trzepak pełnił funkcję centrum zabaw i życia osiedlowej wspólnoty, oraz negatywnej - odwołującej się do teraźniejszego kontekstu trzepaka jako miejsca atrakcyjnego dla procesów patologizacji życia. Metaforycznie ujmuje to jako dwie strony tej samej rzeczy (sic!), niczym dwa oblicza literackiej postaci Dr. Jekylla i Mr. Hyde'a, wiąże również z nieodwracalną przeszłością rzeczy i cech niegdysiejszego wychowania jako z traconym (odchodzącym) dzieciństwem.słowa kluczowe: trzepak, pedagogika rzeczy, dzieciństwo, wychowanie WprowadzeniePedagogika rzeczy ma w sobie coś urzekającego. Jest nim inne spojrzenie, wymagające porzucenia perspektywy Ja i przyjęcia perspektywy To. Nie ona/ on/ono, nie my/wy itd., lecz perspektywy rzeczy, obiektu, czegoś materialnego i, jak wiemy, pozbawionego ludzkich cech. Zwłaszcza tych najbardziej typowych, czyli intelektualnych - odróżniających nas od świata zwierząt. Nie oszukujmy się jednak. Pedagogika rzeczy nie eliminuje człowieka, jedynie wymaga od niego zmiany patrzenia na świat. Również na świat materialny. Patrząc nań użyczamy mu jednak ludzkiego sposobu patrzenia - nie jest nam przecież dany żaden inny. Przedmioty nie myślą, nie czują. Są. To człowiek, patrząc nań albo przywiązując się do nich, nadaje im antropomorficzne cechy. Co nowego daje taka perspektywa? Z pewnością, jak piszą Maksymilian Chutorański i Aneta Makowska, "Tak ujmowane rzeczy mogą być rozumiane jako nośniki społecznych znaczeń, elementy socjalizacyjnych środowisk, technologie wpływające na życie człowieka etc." (2019, s. 10). Kategoria rzeczy może być również, jak chcą autorzy, kategorią "uczulającą na (…) obecność bytów pozaludzkich" (s. 11), uwrażliwiającą na nie, ale dodałabym również: