Kan Leptin, Grelin ve Adiponektin Düzeylerini Etkileyen Faktörler Ö ÖZ ZE ET T Bazı gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde obezite önemli bir sağlık sorunudur ve Tip 2 diyabet, kardiyovasküler hastalıklar, zayıflamış immünite, eklem rahatsızlıkları gibi birçok sağlık sorununa zemin hazırlar. Adipoz doku nöroendokrin, otonomik ve immün fonksiyonların kontrolü kadar enerji dengesinde de aktif bir rol oynar ve leptin, adiponektin ile resistin gibi adipokinleri sentezler ve salgı-lar. Obezite, gıda alımı, glukoz, insülin, kortizol, endotoksinler ve sitokinler serum leptin düzeylerini artırmaktadırlar. Gıda alımı arttığında leptin salgısı artar ve insülin direnci gelişir. Hiperleptineminin metabolik sendromun bir komponenti olduğu da bilinmektedir. Grelin, iştahı açan ve glukoz oksidasyonu ile lipogenezi uyaran bir mide peptididir. İnsanlarda ve hayvanlarda yiyecek alımını ve yağlan-mayı artırır. Düşük protein diyeti ile beslenmede grelin düzeyleri artar, yüksek yağlı diyetle beslenmede ise düşer. Adiponektin, yağ hücrelerinden dolaşıma bırakılan çok fonksiyonlu bir peptit hormondur. Bu adipokin antiinflamatuvar, antiaterojenik, antidiyabetik ve antitümör özelliklere sahiptir ve çeşitli kalp ile karaciğer hasarlarına karşı organizmayı korumaktadır. Dolaşımdaki düzeyleri obezitede düşüktür ve kilo kaybı ile birlikte artar. Adiponektin, obezite ile ilişkili patolojilerin önlenmesi ve tedavisi için yeni bir hedef olabilir. Derlemenin amacı güncel bir sağlık sorunu olan obezite ile ilişkili ve enerji dengesine aracılık eden peptitler leptin, grelin ve adiponektinin kan düzeylerinin azalması veya artmasına neden olan faktörleri birarada incelemektir.A An na ah ht ta ar r K Ke el li im me el le er r: : Obezite; leptin; grelin; adiponektin A AB BS ST TR RA AC CT T Obesity is a major health problem in some developed and developing countries, and predisposes to many health problems such as type 2 diabetes mellitus, cardiovascular diseases, weakened immunity and joint diseases. Adipose tissue plays an active role in energy balance as well as control of the neuroendocrine, autonomic and immune functions, and synthesizes and secretes adipokines such as leptin, adiponectin and resistin. Obesity, food intake, glucose, insulin, cortisol, endotoxins and cytokines increase serum leptin levels. The increased food intake increases the leptin secretion, and insulin resistance occurs. Hyperleptinemia is also known to be a component of the metabolic syndrome. Ghrelin is a stomach peptide stimulating the lipogenesis, the oxidation of glucose and the appetite. Ghrelin increases food intake and lubrication in humans and animals. Low protein diet increases the ghrelin levels, and high fat diet decreases them. Adiponectin is a multifunctional peptide hormone that is released from fat cells into the circulation. This adipokine has antiinflammatory, antiatherogenic, antidiabetic and antitumor properties and protects the organism against various heart and liver damages. The circulating levels of adiponectin is low in obesity, and increase with wei...