Reumatologia 2013; 51/1 S t r e s z c z e n i e Toczeń rumieniowaty układowy (TRU) jest układową chorobą tkanki łącznej o zróżnicowanym obrazie klinicznym, w której występują liczne zaburzenia serologiczne. U podłoża tej choroby leżą czynniki genetyczne, hormonalne i środowiskowe, które sprzyjają zaburzeniom odpowiedzi immunologicznej. W artykule omówiono znaczenie czynników środowiskowych, takich jak ekspozycja na UVB, infekcje, leki, czynniki chemiczne, dietetyczne, socjoekonomiczne i psychospołeczne, niedobór witaminy D, estrogeny egzogenne, nikotynizm, szczepienia ochronne oraz środowisko in utero w etiologii TRU i chorób z kręgu TRU.
S u m m a r ySystemic lupus erythematosus (SLE) is a chronic autoimmune disease characterized by wide diversity of clinical and serological features. The etiology of the disease is very complex and includes genetic, hormonal and environmental factors which contribute to immunological disorders. This article presents the role of environmental factors such as UVB exposure, infections, drugs, chemical factors, diet, socioeconomic and psychosocial factors, vitamin D insufficiency, exogenic estrogens, smoking, vaccinations and in utero environment in the etiology of SLE and SLE related diseases.A Ad dr re es s d do o k ko or re es sp po on nd de en nc cj ji i: :prof. dr hab. n. med. Anna Jędryka-Góral, Zakład Dydaktyki, Instytut Reumatologii im. prof. dr hab. med. Eleonory Reicher, ul. Spartańska 1, 02-637 Warszawa, tel./faks +48 22 844 20 05,