“What is Enlightenment?” – on the question of the anthropological foundations of Kazakh modernization

Abstract

және еуропалық ағартудың философтары мен ойшылқайраткерлерінің және теоретиктерінің мәтіндерін талдау негізінде қазіргі Қазақстан Республикасында жаңғырту үдерістерінің философиялық және идеологиялық негіздерінің кейбір мәселелері ашылады. Атап айтқанда, 1784 жылғы эсседе Иммануил Канттың ағарту анықтамаларын, деректерді салыстырмалы талдау жүргізіледі. «Сұраққа жауап: Ағарту дегеніміз не?», одан басқа Шоқан Уәлихановтың 1864 жылы жарық көрген «Сот реформасы туралы жазба» атты шығармасында. Сонымен қатар, ХХ ғасырдың екінші жартысында Батыс философтары Ханн Арендт, Юрген Хабермас, Мишель Фуко, Жак Деррида жасаған мәтіндерді тікелей авторлық талдау және ағарту теоретиктерінің сыни талдауы қолданылады. Жалпы алғанда, мақала тек техникалық (Индустрия 4.0), экономикалық (сандық экономика), сонымен қатар Қазақстан Республикасын жаңғырту процесінің идеологиялық және теориялық шеңберін айқын белгілеу мақсатында философиялық, тарихи, антропологиялық, саяси және әлеуметтік талдаудың объектісі ретінде қарастыруға қажетті Қазақ модернизациясы проблемасын ықтимал қоюға баса назар аударады («Сананы жаңғырту» тұжырымдамасы).