Arypiprazol wyróżnia się wśród leków przeciwpsychotycznych unikatowym mechanizmem działania: jako częściowy agonista receptorów D 2 i 5-HT 1A i agonista receptorów 5-HT 2A , wykazuje zdolność do "stabilizacji dopaminowej". Umożliwia kontrolę zarówno pozytywnych, jak i negatywnych oraz poznawczych objawów schizofrenii. Wskazania zawarte w charakterystyce produktu leczniczego obejmują również epizody maniakalne o nasileniu umiarkowanym do ciężkiego w przebiegu zaburzenia afektywnego dwubiegunowego typu I u dorosłych i młodzieży od 13. roku życia w leczeniu trwającym do 12 tygodni oraz zapobieganie nowym epizodom maniakalnym u dorosłych, u których występują głównie epizody maniakalne i którzy odpowiedzieli na leczenie arypiprazolem. Jak wskazują badania kliniczne, jest to lek dobrze tolerowany w porównaniu z innymi neuroleptykami. Stosowanie arypiprazolu wiąże się z relatywnie niskim ryzykiem wystąpienia objawów pozapiramidowych i nie zwiększa ryzyka pojawienia się zespołu metabolicznego. W piśmiennictwie można znaleźć opisy przypadków, w których dodanie arypiprazolu do innego neuroleptyku wpłynęło na redukcję sedacji, hipersomnii, ślinotoku, wzrostu masy ciała, dyslipidemii i dysfunkcji seksualnych. Dzięki dostępności różnych form preparatów arypiprazol może być stosowany także u pacjentów w stanach pobudzenia i katatonii, z problemami z przełykaniem czy przy uporczywym braku współpracy.
Słowa kluczowe: arypiprazol, schizofrenia, choroba afektywna dwubiegunowa, przypadki kliniczneAripiprazole differs from other antipsychotics in its unique mechanism of action: as a partial D 2 and 5-HT 1A agonist and a 5-HT 2A antagonist, it acts as a dopamine system stabiliser. The drug allows controlling positive, negative and cognitive symptoms of schizophrenia. The indications in the summary of product characteristics also include treatment of up to 12 weeks of mild-tosevere manic episodes in type 1 bipolar affective disorder in adults and adolescents aged ≥13 years as well as prevention of new manic episodes in adults who experienced predominantly manic episodes and responded to aripiprazole treatment. Clinical trials have shown that the drug is well-tolerated compared to other neuroleptics. Aripiprazole therapy involves a relatively low risk of extrapyramidal symptoms and does not increase the risk of metabolic syndrome. Case reports where combining aripiprazole with another neuroleptic reduced sedation, hypersomnia, drooling, weight gain, dyslipidaemia and sexual dysfunction may be found in literature. Since the drug is available in different forms, it may be also used in agitated, catatonic or persistently uncooperative patients as well as in patients with swallowing problems.