Yeşil Ekonomi Politikalarının Türkiye’nin Kalkınma Planlarındaki Yeri

Abstract

Ekonomik gelişme özellikle az gelişmiş ve gelişmekte olan ülkeler için temel hedeflerden birisidir. Ekonominin gelişmesi, ülkelerin sahip olduğu kaynaklar ve onları kullanma konusunda ortaya koyacağı tercihlerle doğrudan ilişkilidir. Ülkelerin üretim ve yatırım kararları, üretim faktörlerinin ne ölçüde kullanılacağı ve üretimin hangi yöntemle gerçekleştirileceği bir tercihler bütününü ortaya koyarken gelişme sürecinin sonuçlarını da belirler. Üretimin arttırılması ekonomik gelişmeyi olumlu etkilerken üretimden kaynaklanan negatif dışsallık çevre ve doğal kaynaklar üzerinde olumsuz etki yaratır. Üretimdeki hızlı artış ve uluslararası rekabetteki gelişme ile çevre tahribatı derinleşmiş ve iklim değişikliğinden kaynaklanan kriz bütün ülkelerin öncelik verdiği bir sorun haline gelmiştir. Üretim süreçlerinde ortaya konulan tercihlerin çevre üzerinde yarattığı tahribatın azaltılması ülkelerin gelişme politikalarını gözden geçirmelerine ve ortak politikalar belirlemelerine neden olmuştur. Bu çerçevede, çevre duyarlılığı yüksek yeşil ekonomi politikaları uluslararası arenada ve ülkelerin kalkınma politikalarında belirleyici bir zemine oturmuştur. Üretim ve tüketim tercihlerinden kaynaklanan dışsallıkların negatif etkilerinin yeşil ekonomi politikaları ile azaltılması hedefi Türkiye’de de önemli gündem başlıklarından birisi olmuştur. Türkiye’de kalkınma süreci; kamu politikaları aracılığı ile kalkınma planları, orta vadeli programlar, mali planlar çerçevesinde belirlenmektedir. Bu nedenle çalışmada, Türkiye’nin kamu politikalarının belirlenmesinde yol haritası niteliği taşıyan kalkınma planları, mali planlar ve orta vadeli programlarda, ekonomik gelişmenin iklim ve çevre üzerindeki olumsuz etkilerinin azaltılması amacıyla uygulanması öngörülen yeşil ekonomi politikaları incelenmiştir.