Zagadnienia poprawności językowej w Wielkim słowniku języka polskiego PAN

Abstract

S ł o w a k l u c z o w e: kultura języka, poprawność językowa, norma językowa, słownik.Wstęp. Trwające aktualnie prace nad Wielkim słownikiem języka polskiego PAN skłaniają do przyjrzenia się temu dziełu z punktu widzenia jednej z kluczowych potrzeb jego potencjalnych odbiorców -użytkowników języka polskiego. Jest nią możliwość uzyskania wskazówek dotyczących poprawnego posługiwania się środkami językowymi. Z uwagi na kulturowe uwarunkowania słownik zawsze stanowił bowiem zasadniczy punkt odniesienia przy ocenie normatywnej wypowiedzi w różnych sytuacjach komunikacyjnych, zarówno przez niespecjalistów z zakresu lingwistyki, jak i samych językoznawców.Kwestia poprawności językowej -niezależnie od postaw wobec języka polskiegojest istotna dla jego użytkowników. Niejednokrotnie podkreślają oni istotne znaczenie posługiwania się nim zgodnie z normą w codziennych rozmowach czy na forach internetowych, na których zwracają uwagę na naruszenia zwyczaju językowego oraz formułują swoje stanowiska w kwestiach kultury języka.Kluczowe dla szerokiego kręgu użytkowników są w tym kontekście jak najaktualniejsze źródła, ukazujące zasób jednostek języka oraz zakres ich użycia, do których przede wszystkim zaliczyć należy słowniki, zwłaszcza publikowane w wersji elektronicznej, umożliwiające szybki i łatwy dostęp. Z tego powodu są one jednymi z niewielu materialnych efektów pracy językoznawców, stanowiących wciąż ważne społecznie utylitarne umocowanie ich działalności w przestrzeni publicznej. Użytkownicy polszczyzny podkreślają istotną rangę słowników podczas rozstrzygania wątpliwości językowych. Jeżeli np. jakaś forma jest w nich odnotowana, potwierdza to zasadność posługiwania się nią, natomiast jej brak lub negatywna uwaga co do niej przesądza o dyskwalifikacji. Każdy słownik ogólny porusza kwestię akceptowalności środków językowych już z tego powodu, że notuje jakąś jednostkę, określa jej znaczenie, wymienia formy i połączenia, podaje zapis itp. -stanowi więc w konsekwencji o zakresie i sposobie jej użycia w tekstach mówionych i pisanych.Szczególnie predestynowany do rangi dzieła o uniwersalnym charakterze będzie najnowszy Wielki słownik języka polskiego PAN (dalej: WSJP) z uwagi na zakres przedsięwzięcia, planowany sposób prezentacji zawartości -w sieci, powszechny, bezpłatny i natychmiastowy dostęp, możliwości błyskawicznej redakcji oraz uaktualniania niemal na bieżąco, a także ze względu na prawie nieograniczony zasób potencjalnych danych, co wynika ze specyfiki elektronicznego sposobu ich przetwarzania, gromadzenia i przedstawiania.