Συγκριτική οικολογική μελέτη του κορμοράνου (phalacrocorax carbo) και της λαγγόνας (phalacrocorax pygmaeus) στη λίμνη Κερκίνη

Abstract

Μελετήθηκε η βιολογία αναπαραγωγής της λαγγόνας (Phalacrocorax pygmaeus, P. 1773) και του κορμοράνου (Phalacrocorax carbo, L. 1758), στον υγρότοπο της τεχνητής λίμνης Κερκίνης στη Βόρεια Ελλάδα, από το 1988 έως το 1990, και η εξέλιξη των αποικιών τους μέχρι το έτος 2002. Από τις αρχές της δεκαετίας του ‘80, η θέση της κύριας αποικίας άλλαξε τέσσερις φορές, λόγω νέκρωσης και αραίωσης του δένδρων και θάμνων στις αντίστοιχες περιοχές. Από το 1993, τα πουλιά άρχισαν να χρησιμοποιούν το τμήμα του παραποτάμιου δάσους στη δυτική όχθη του ποταμού, κοντά στην εκβολή του στη λίμνη, που αποτελεί την κύρια αποικία της λίμνης. Από το 1996, ορισμένα άτομα άρχισαν να φωλιάζουν σε μία νέα θέση, στην ανατολική όχθη του ποταμού. Το βάθος του νερού στην περιοχή της αποικίας και τα τρία έτη της μελέτης, ήταν από 1,0 m στην αρχή της περιόδου απόθεσης των αβγών έως 3,0 m στο μέσον της αναπαραγωγικής περιόδου. Τα πρώτα ζευγάρια της λαγγόνας, εγκαταστάθηκαν στην αποικία στα μέσα Μαρτίου και άρχισαν να κατασκευάζουν τις φωλιές τους. Η ωοαπόθεση άρχισε στο διάστημα 25-30 Μαρτίου και ολοκληρώθηκε 14-20 Μαϊου. Το ύψος από την επιφάνεια του εδάφους στο οποίο κατασκευάστηκαν οι φωλιές των λαγγόνων κυμαίνονταν από 2,2 m έως 5,5 m. Οι μέσες διαστάσεις των αβγών ήταν 46,5 χ 30,6 mm. Ο μέσος αριθμός αβγών ανά φωλιά ήταν 5,3 αβγά (εύρος 2-8 αβγά). Φωλιές με πέντε και έξι αβγά ήταν οι πιο συχνές. Από τα 867 αβγά που αποτέθηκαν σε 165 φωλιές κατά την διάρκεια των 3 ετών, εκκολάφθηκε το 77%. Η επιβίωση των νεοσσών (επιτυχία αναπαραγωγής) μέχρι την ηλικία των 3 εβδομάδων ήταν 69,1% , ενώ ο μέσος αριθμός πτερωθέντων νεοσσών ανά φωλιά, ήταν 3,63. Η κατάκλυση των φωλιών ήταν ο σημαντικότερος παράγοντας απώλειας των φωλιών. Τα πρώτα ζευγάρια του κορμοράνου, εγκαταστάθηκαν στην αποικία στα τέλη Φεβρουαρίου και άρχισαν να κατασκευάζουν τις φωλιές τους. Η ωοαπόθεση άρχισε στο διάστημα 5-10 Μαρτίου και ολοκληρώθηκε 3-8 Μαϊου. Το ύψος των φωλιών του κορμοράνου από το έδαφος κυμαίνονταν από 2,10 m έως 8,70 m ανάλογα με το έτος και την αποικία. Οι μέσες διαστάσεις των αβγών ήταν 61,9 χ 40,1 mm. Ο μέσος αριθμός αβγών ανά φωλιά για τα τρία έτη της μελέτης ήταν 4 αβγά (εύρος 1-6 αβγά). Φωλιές με τρία, τέσσερα και πέντε αβγά ήταν οι πιο συχνές. Από τα 907 αβγά που αποτέθηκαν σε 229 φωλιές, εκκολάφθηκε το 76,4%. Η επιβίωση των νεοσσών (επιτυχία αναπαραγωγής), μέχρι την ηλικία των τριών εβδομάδων ήταν 68,7%, ενώ ο μέσος αριθμός πτερωθέντων νεοσσών ανά φωλιά, ήταν 2,74. Η αρπακτικότητα από καρακάξες ήταν ο σημαντικότερος παράγοντας απώλειας των φωλιών. Και τα δύο είδη πουλιών που μελετήθηκαν, τρέφονταν αποκλειστικά με ψάρια. Η τροφή τους κατά την διάρκεια της αναπαραγωγικής περιόδου, αποτελούνταν από είδη που δεν έχουν εμπορική αξία και κατά συνέπεια δεν έχουν αρνητική επίδραση στους ιχθυοπληθυσμούς των ειδών αυτών. Μεταξύ των δύο ειδών δεν υφίσταται ανταγωνισμός και μόνο σε περίπτωση μείωσης του διαθέσιμου ενδιαιτήματος αναπαραγωγής, η λαγγόνα μπορεί να επηρεαστεί από την παρουσία του κορμοράνου λόγω ταχύτερης καταστροφής των δένδρων της αποικίας από τα περιττώματα του.