0-10 Yaş Grubu Çocuklara Yönelik Çocuk Şiir Kitaplarına İlişkin Fiziksel ve İçerik Özelliklerin İncelenmesi

Abstract

Amaç: Bu çalışmanın amacı, Nilüfer Belediyesi Şiir Kütüphanesi ve Misi Çocuk Kütüphanesinde en çok ödünç alınan çocuk şiir kitaplarının fiziksel, iç yapı ve resimleme özelliklerinin incelenerek, kitapların çocuk edebiyatı ilkelerine uygunluğunun belirlenmesidir. Yöntem: Şiir Kütüphanesi ve Misi Çocuk Kütüphanesi dermesinde bulunan ve ödünç alınan 98 kitap bu araştırma kapsamında değerlendirilmiştir. Verilerin doküman incelemesi yoluyla toplandığı çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden durum çalışması uygulanmıştır. Bulgular: Çalışmadan elde edilen bulgulara göre; kitapların %95,9’u orta büyüklük, %61,2’si dikiş ciltleme, %95,9’u saman kağıt ve %40,8’i 71 ve daha fazla sayfa fiziksel özelliklerine sahiptir. Sayfa düzeni ve dilbilgisi özelliklerinin incelendiği aşamada; kitapların %42,9’u tek satır aralıkla, %56,1’i 12 yazı puntosu ile %91, 8’i sola yaslı olarak yazılmış ve %55,1’inde noktalama işaretleri kullanılmıştır. Kitapların resimlendirme özellikleri açısından; %88,8’inde kapak resmi içerikle uyumlu, %73,5’inde resimlerde duygu ifadelerine yer verildiği, %44,9’unda resimlerin renkli olduğu, %74,5’inde her sayfada resim olmadığı ve %60,2’sinde aynı sayfadaki resimlerle metinlerin birbirini tamamladığı tespit edilmiştir. Kitapların iç yapı özelliklerine göre; %34,7’sinde ‘değerler’ teması işlenmiş ve %64,3’ünün pastoral türde yazıldığı belirlenmiştir. Sonuç: Nilüfer Belediyesi Şiir Kütüphanesi ve Misi Çocuk Kütüphanesinden ödünç alınan çocuk şiir kitaplarının çoğunluğunda yazar tanıtımının olduğu, en fazla ödünç alınan çocuk şiir kitabının Fazıl Hüsnü Dağlarca’ya, ikinci olarak ise Mavisel Yener ve Aytül Akal’a ait olduğu saptanmıştır. Kitapların çoğunluğunda resimleyen vardır ve en fazla resimleyen Mustafa Delioğlu’dur. Çocuk şiir kitaplarını en çok yayımlayan yayınevi Yapı Kredi, ikinci olarak ise Can Çocuk olmuştur. Çocuk şiir kitaplarının basım yıllarının en çok 2012 ve 2008 yıllarına ait kitaplar olduğu ve kitapların çoğunluğunun birinci basım olduğu belirlenmiştir. Çocuk şiir kitaplarının çoğunluğunda yaş bilgisi bulunmamaktadır. Özgünlük: Çocuk kitaplarının fiziksel, içerik ve resimlendirme unsurlarını inceleyen çalışmalar yapılmaktadır. Ancak şiir kitapları ile ilgili çalışmalara literatürde fazla rastlanmamıştır. Çalışma, çocuk şiir kitaplarının fiziksel ve içerik özelliklerini incelemesi açısından özgündür. Çalışmanın, çocuk şiir kitaplarına ve kütüphane koleksiyonlarındaki yerine dikkat çekeceği düşünülmektedir.

Modern Kitapların Onarım ve Cilt Yenileme Nedenleri Üzerine Bir Araştırma

“…Genellikle sert kapak kitaplarda kullanılan iplik dikişli kitap oranı olarak belirlenmiştir. Forma ortalarından tel dikişli kitaplar ile kenarları kesilmemiş formaların birbirine yapıştırılmasıyla oluşturulan dikişsiz formalı kitaplar genellikle 1950 öncesi basımlı kitaplar olup onarıma gönderilen kitaplar arasında toplam %15 oranında bulunmaktadır Kahraman ve Bayram (2022),. Nilüfer Belediyesi Şiir Kütüphanesi ve Misi Çocuk Kütüphanesinde bulunan bir grup şiir kitabında yaptıkları fiziksel özellik incelemesinde kitapların %61,2'sinin dikişli ciltleme, %36,7'sinin yapışkanlı ve %2,04'ünün zımbalı olduğunu tespit etmişlerdir.…”