11.SINIF Bi̇yoloji̇ Ders Ki̇tabindaki̇ Konularin Bi̇li̇msel İçeri̇k Bakimindan İncelenmesi̇

Abstract

ÖZDers kitapları, öğretim programının içerisinde yer alan konuların planlı bir şekilde aktarılmasında ve öğrencilere kavramların öğretilmesinde kullanılan öğretim materyalleridir. Öğrencilerde kavram yanılgılarının oluşmaması için ders kitaplarında bilimsel içerik bakımından hataların yer almaması gerekmektedir. Bu araştırmada 2018-2019 eğitim öğretim yılı itibari ile değişen öğretim programına uygun olarak Millî Eğitim Bakanlığı tarafından beş sene süre ile 11. sınıf biyoloji dersinde okutulması onaylanmış ders kitabındaki biyoloji öğrenme alanına ait konuların bilimsel içerik açısından incelenmesi amaçlanmıştır. Veriler, doküman analizi yöntemi kullanılarak incelenmiştir. Araştırmada, insan fizyolojisi ile komünite ve popülasyon ekolojisi ünitelerinde yer alan konular incelenmiştir. Bulgular, ünite ve bölümlere göre gruplandırılarak verilmiştir. Araştırma sonucunda, insan fizyolojisi, komünite ve popülasyon ekolojisi üniteleri ve ünite değerlendirme sorularında bilimsel hataların olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca tespit edilen bilimsel hatalara yönelik doğru bilgiler, uluslararası geçerliliği olan kaynaklardaki bilgiler ışığında verilmiştir. ABSTRACTTextbooks are the teaching materials used in the transfer of the subjects in the curriculum and teaching concepts to students in a planned way. In order to prevent misconceptions, scientific mistakes should not be included in textbooks. The aim of this study is to examine the topics in the 11th biology textbook, used for 2018-2019 academic year, approved by the Ministry of National Education of Turkey. Data were generated using the document analysis method. In the study, human physiology, community and population ecology units were examined. The results were grouped according to the units and chapters. As a result of the research, it was determined that there are scientific mistakes in human physiology, community and population ecology units and unit evaluation questions. In addition, the correct information for the identified scientific mistakes was given in the light of the information in internationally available sources.

Ortaöğretim 11. Sınıf Biyoloji Ders Kitaplarındaki Dolaşım Sistemine Ait Görsellerin Bilimsel İçerik Bağlamında İncelenmesi

“…Yılmaz et al (2021) stated in their study that the visual in the section on the Peripheral Nervous System contains some scientific errors. Gündüz et al (2019) also stated in their study that an image about the structure of the vein in the textbook is "completely unscientific". In the same study, it was also stated that the image used while describing the gastrulation phase in humans does not belong to humans.…”

“…Son yıllarda, farklı araştırmacılar tarafından hazırlanan fen alanına ait ders kitaplarındaki görsel inceleme çalışmalarına (Çeken, 2011;Çimen & Karakaya, 2019;Demir & Atasoy, 2018;Gündüz, Yılmaz, Çimen & Şen, 2017;Gündüz, Yılmaz, Özel vd., 2020;İşler, 2003;Kaptan & Kaptan, 2005;Kara & Aktürkoğlu, 2019;Özay & Hasenekoğlu, 2006;Pekel, 2019;Şahin, 2014;Uçar & Özerbaş, 2017;Yılmaz, Gündüz, Diken & Çimen, 2017) hız verilmesi konuya verilen önemi göstermesi açısından önem arz etmektedir. Örneğin, Çeken (2011: 910) kalp ve akciğer ile ilgili şekillerin içerik analizine yönelik çalışmasında ders kitaplarında yer alan şekillerin ifade ettikleri anlamın, bilginin yanlış olarak yapılandırılmasına yol açabileceği gerçeğinden bahsederek, bu durumun ders kitabının yazımından basımına kadar herkesin dikkate alması gereken bir durum olduğunu ifade eder.…”

6. Sınıf fen bilimleri ders kitaplarının bilimsel içerik ve kazanımlar açısından incelenmesi

“…When the literature on the subject is examined, it is observed that there are studies supporting the findings of the research. For example, in the study conducted by Gündüz et al (2019), it was determined that the topics of connective tissue, epithelial tissue, bones, digestive system, excretory system, nervous system, circulatory system and blood cells in the 11th grade textbook contain incorrect information in terms of scientific content. Yılmaz et al (2017a) stated that the biology units and unit evaluation questions in the 7th grade textbook contain scientific errors.…”

“…Araştırma sonucunda, bu ünitelere yönelik bilimsel hataların ve ölçme-değerlendirme sorularında yanlışların olduğu tespit edilmiştir. Alanyazında, ders kitaplarının bilimsel içeriğe uygunluğu (Fırat ve Dinçer, 2020;Yılmaz, Gündüz, Diken ve Çimen, 2017b;Yılmaz ve diğerleri, 2018;Gündüz, Yılmaz, Çimen ve Karakaya, 2019), öğretim programlarına uygunluğu (Tan Şişman ve Akkaya, 2017) ve öğretmenlerin görüşlerinin belirlendiği (Atıcı, Samancı ve Özel, 2007) çalışmalar yer almaktadır. Ayrıca öğretim programının kazanımlar açısından değerlendirildiği çalışmalarda alanyazında bulunmaktadır (Oktay, Üner ve Şen, 2021;Özcan ve Düzgünoğlu, 2017;Tekerek, Karakaya ve Tekerek, 2018).…”

“…In the research conducted by Yılmaz, Gündüz, Çimen, and Karakaya (2017a), the biology units in the 7th grade science textbook were examined and it was determined that there were scientific errors that could cause misconceptions in students. In addition, the scientific content of the textbooks (Yılmaz, Gündüz, Diken, & Çimen, 2017b;Yılmaz et al, 2018;Gündüz, Yılmaz, Çimen & Karakaya, 2019), teacher opinions (Aıcı, Samancı, & Özel, 2007) and their suitability to the curriculum (Tan Şişman and Akkaya, 2017) were examined in terms of studies. In addition, there are studies in the literature in which the curriculum is evaluated in terms of learning outcomes (Oktay, Üner, & Şen, 2021;Özcan & Düzgünoğlu, 2017;Tekerek, Karakaya & Tekerek, 2018).…”