20. Yüzyılın İkinci Yarısında Din Sosyolojisi

Abstract

Giriş1945'ten günümüze kadar din sosyolojisine yapılan zengin ve çeşitli katkıları bilen herkes, bu katkılar üzerine eleştirel, özlü ve objektif yorumlar yapmanın hiç de kolayolmadığını takdir edecektir. Gerçekte bu, pek çok nedenden dolayı eaydırıcı bir iştir. Konunun sınırları içerisinde kalmanın zorluğu bir tarafa, din sosyologlarının büyük çoğunluğu tarafından kullanılan dilin dışındaki dillerde basılmış eserler ve bizzat din fenomeninin yanı sıra, din sosyolojisinde dağınık halde bulunan gelişmeler gibi çok daha zihin karıştırıcı problem karşısında karar vermek oldukça zordur. Başka bir zorluk ise, din konusunda genel sosyolojiden kaynaklanması muhtemel farklı anlayışlar ile din sosyolojisi arasında bir sınır çizmektir. Ayrıca, teorik dü-şünceler tarihi üzerine yazılıp çizilenlerin bolluğuna rağmen karşılaştırmalı bir din sosyolojisi tarihi henüz bulunmamaktadır. Şayet bu durum, din sosyologlarının kendi alt disiplinlerine ilgisizliğini gösterirse, muhtemelen• Bu makale. alanında yaklaşık yarım asırlık bir geçmişe sahip olan uluslararası din sosyolojisi dergisi "Social Compass" da "The Sociology of Religion 1945Religion -1989Religion ". 37 (I l. 1990. başlığı altında yayımlanmıştır.i Bu makalenin ilk taslağının ortaya çıkması sırasındaki değerli katkılarından dolayı, Karel Dobbelaere. François Houtart ve Bryan Wilson'a çok teşekkür ederim.