Sažetak
Periferni nervni blokovi se kao anesteziološka tehnika koriste već decenijama u hirurgiji gornjih i donjih ekstremiUvod P eriferni nervni blokovi danas se koriste u hirurgiji gornjih i donjih ekstremiteta ne samo u cilju obezbeđivanja anestezije za hirurške procedure nego i kao dijagnostički, prognostički, preemptivni, a u poslednje vreme sve više i kao deo multimodalne analgezije 1 . Tome su doprinele brojne prednosti, uključujući pre svega minimalnu pripremu pacijenta, kardiorespiratornu stabilnost, koja je obezbeđena tokom hirurške intervencije, i smanjenje postoperativne mučnine i povraćanja u odnosu na centralnu sprovodnu anesteziju. Obezbeđujući značajnu kontrolu bola, doprineli su smanjenju potrošnje opioida u postoperativnom toku. Sve ovo je dovelo do rane rehabilitacije pacijenata, smanjivši broj bolničkih dana, kao i prevenciju ponovnog prijema, što je rezultiralo povećanim zadovoljstvom pacijenata, kao i smanjenjem ukupnih troškova lečenja [2][3][4][5][6][7][8][9] . Uvođenje nervnog stimulatora, a u poslednjih deset godina i ultrazvuka, doprinelo je promenama u svakodnevnoj praksi, omogućivši značajno širu primenu perifernih nervnih blokova, uz danas najviši stepen uspešnosti, ali i sigurnosti za pacijenta 1 . Nervnim stimulatorom se generiše električni impuls niskog inteziteta (do 5 mA), kratkog trajanja (0,05-1 ms) i frekvence (1-2 Hz), a kojim se dobija motorni ili senzorni odgovor nerva. U cilju što boljeg pozicioniranja igle, a bez kontakta sa nervom, preporučuje se jačina 0,2-0,3 mA, 0,1 ms, 2 Hz. Međutim, u poređenju sa nervnim stimulatorom, blokovi perifernih nerava vođeni ultrazvukom imaju određene prednosti, pre svega u kvalitetu bloka, količini upotrebljenog lokalnog anestetika, manjoj neprijatnosti za pacijenta, kao i manjoj učestalosti punkcije krvnog suda 10,11 . Da bi se omogućila vizuelizacija nervnih struktura, u zavisnosti od dubine, koriste se dve sonde: linearna (frekvence 5-18m Hz) za površne strukture do 6 cm i konveksna (frekvence 2,5-5 MHz) za dublje strukture 12 .