A biopsychosocial approach of the expectant mother

Abstract

Η παρούσα διατριβή έχει ως στόχο να παρατηρήσει και να περιγράψει την επίδραση των διαφορετικών υποτύπων της ψυχολογικής παραμέτρου της «θεωρίας δεσμού» (attachment theory – attachment styles) στις εκφάνσεις του αναφερόμενου αλλά και βιολογικά προσδιοριζόμενου στρες που αφορά τον πληθυσμό της ευαίσθητης ομάδας των νέων μητέρων και λεχωίδων, με σημείο αναφοράς το συμβάν του τοκετού, ένα φυσιολογικά σημαντικό και στρεσσογόνο γεγονός ζωής.Κατά την κλινική πράξη και στον τομέα της μαιευτικής-γυναικολογίας εν προκειμένω ως το βασικό πλαίσιο παρατήρησης των περιγεννητικών ζητημάτων, μαιευτήρες, ψυχίατροι και ψυχολόγοι συχνά έρχονται αντιμέτωποι με περιστατικά γυναικών που αναφέρουν δυσκολίες ψυχολογικής προσαρμογής, στρες ή την παρουσία ψυχιατρικής συμπτωματολογίας λόγω των αυξημένων απαιτήσεων που η εγκυμοσύνη και η λοχεία επιφέρουν στην καθημερινότητα των γυναικών.Η ερευνητική διαδικασία της παρούσας διατριβής βασίστηκε στη χορήγηση τεσσάρων ψυχομετρικών εργαλείων (ερωτηματολογίων) σε πληθυσμό εγκύων & λεχωίδων (N=105) της Β’ Μαιευτικής – Γυναικολογικής Κλινικής του Αρεταιείου Νοσοκομείου και στην επεξεργασία των αποτελεσμάτων αυτών, καθώς παράλληλα διενεργήθηκε συλλογή και εργαστηριακή μέτρηση βιολογικών δεικτών του στρες (κορτιζόλη σιέλου και α – αμυλάση σιέλου). Κατόπιν ακολούθησε στατιστική ανάλυση όλων των συλλεχθέντων αποτελεσμάτων.Τόσο η εκτενής βιβλιογραφική ανασκόπηση, όσο και τα αποτελέσματα της παρούσας έρευνας έδειξαν πως η παρουσία της γενικής κατηγορίας του «ανασφαλούς τύπου δεσμού» ενδέχεται να συμβάλλει στην ανάδυση βιολογικών ενδείξεων στρες και καταθλιπτικής συμπτωματολογίας, αμέσως μετά τον τοκετό. Παράλληλα παρατηρήθηκε σημαντική στατιστική συσχέτιση μεταξύ της προωρότητας του νεογνού, του ιστορικού προηγούμενων τοκετών, της παρουσίας «ανασφαλούς δεσμού» και των αυξομειώσεων της κορτιζόλης σιέλου στη μητέρα, μεταγεννητικά. Παράλληλα ειδικότερα όσον αφορά την υπο-ομάδα των συμμετεχουσών (N=37) από τις οποίες ελήφθησαν δείγματα τόσο προγεννητικά όσο και μεταγεννητικά, φάνηκε ότι τα επίπεδα κορτιζόλης σιέλου μεταγεννητικά ήταν στατιστικά σημαντικά αυξημένα στην περίπτωση των γυναικών που ανήκουν στον «ανασφαλή τύπο» δεσμού.Η παρουσία «ασφαλούς τύπου δεσμού» που παρατηρείται σε ζευγάρια με δυνατό ποιοτικά δεσμό μεταξύ των δύο συντρόφων, φαίνεται να δρα προστατευτικά απέναντι σε ενδεχόμενες αντιξοότητες, βοηθώντας τις γυναίκες που ανήκουν στην κατηγορία του «ασφαλούς δεσμού» να αντλήσουν από το απόθεμα των συναισθηματικών τους πόρων και του ευρύτερου καλώς έχειν της ψυχικής τους κατάστασης. Συνεπώς είναι αρτιότερα εξοπλισμένες να προετοιμαστούν με αποτελεσματικότερο τρόπο απέναντι στις πιθανές δυσκολίες που η περιγεννητική περίοδος συχνά συνεπάγεται.Σκοπός της παρούσας διατριβής είναι η ενημέρωση των επαγγελματιών περιγεννητικής υγείας και του κοινού αναφορικά με τα αποτελέσματα που προέκυψαν, ώστε να επιτευχθεί η ενίσχυση των παρεχόμενων υπηρεσιών υγείας και να εμπλουτιστούν περαιτέρω οι ιατρικές και ψυχοθεραπευτικές παρεμβάσεις σε πληθυσμούς των εγκύων, των νέων μητέρων αλλά και των οικογενειών τους.