SažetakU radu su izloženi rezultati testiranja empirijske relevantnosti hipoteze o efektu histerezisa u nezaposlenosti za sledeće zemlje Centralne i Istočne Evrope: Bugarska, Hrvatska, Rumunija, Mađarska i Slovenija. Mesečne vremenske serije su korišćene u periodu: 2004-2015. Ekonometrijsku analizu čini nekoliko procedura. Pored primene standardnih testova jediničnog korena, određene su i vrednosti Furijeovog ADF testa, kojim se obuhvataju nelinearne promene determinističkog trenda, kao i vrednosti Li-Stražičićevog testa, kojim se na endogeni način inkorporira postojanje do dva strukturna loma. Ova dva testa smo obuhvatili i dvofaznom procedurom u cilju povećanja efikasnosti testiranja. Na kraju, dinamiku stope nezaposlenosti modelirali smo na osnovu ARFIMA specifikacije, koja pruža veći stepen fleksibilnosti od testova jediničnog korena.Utvrđeno je postojanje jediničnog korena u stopama nezaposlenosti mađarske i slovenačke ekonomije. Time se sugeriše trajan uticaj slučajnih šokova na kretanje stopa nezaposlenosti, odnosno empirijska valjanost hipoteze o histerezisu u Mađarskoj i Sloveniji. Nismo ustanovili prisustvo jediničnog korena u stopama nezaposlenosti Bugarske, Hrvatske i Rumunije. Međutim, sistemska komponenta trenda je pod trajnim uticajem snažnih šokova. Ove vremenske serije ipak ispoljavaju veći stepen perzistentnosti od čisto stacionarnih veličina.Dobijeni rezultati ukazuju na neophodnost primene mera ekonomske politike na strani tražnje kako bi se redukovala nezaposlenost u razmatranim zemljama Centralne i Istočne Evrope koje su ranije ušle u EU. Kombinacija mera na strani ponude i tražnje može biti uspešna u snižavanju stope nezaposlenosti u ekonomijama novih članica EU iz istog regiona. Imajući u vidu sličan institucionalni okvir srpske ekonomije, izloženi rezultati mogu biti od koristi u sagledavanju mera za smanjenje stope nezaposlenosti u Srbiji.Ključne reči: stopa nezaposlenosti, jedinični koren, nelinearni trend, strukturni lom, ARFIMA.
AbstractThe paper investigates the empirical relevance of the unemployment hysteresis hypothesis in the following CEE countries: Bulgaria, Croatia, Romania, Hungary and Slovenia. Monthly time series are considered over the 2004-2015 period.The econometric analysis is based on several techniques. Apart from employing conventional unit root tests, the Fourier ADF test is computed to capture non-linear pattern of the deterministic component, and the Lee-Strazicich test to control for up to two endogenously determined structural breaks. These two tests are also used in the two-step approach to increase testing efficiency. Finally, to allow for more flexible treatment of the unemployment rate dynamics, the ARFIMA models are estimated.The unit root presence was clearly detected in Hungary and Slovenia, supporting the empirical validity of the unemployment hysteresis hypothesis and suggesting that random shocks have permanent impact on the evolution of unemployment rates. The unit root is rejected in the unemployment rates of Bulgaria, Croatia and Romania, but the...