A Guide to Promote Elderly Resilience: A Perspective from Thai Context

Abstract

<jats:p>Resilience is a positive adaptation after experienced with a crisis situation and quickly return to normal life. The guide to promote elderly was wrote base on the study of Maneerat, et al (2015), which focused on development of the resilience scale for elderly in Thai context. The result yielded the conceptual structure of resilience and the quality of specific scale to assess resilience among Thai elderly. The aims of article was discussion about guideline to promote resilience in elderly within Thai context.  5 ways to promote resilience to elderly consisting of 1) making a connection, 2) enhancing a confident to live 3) helping to seek social support 4) living with spiritual security and 5) enhancing an ability to de-stress and manage problems.  The introduction will be discussed some background behind the concept and significance of resilience in Thai elderly. The main body of this article is a practical guide based on five ways to build elderly resilience from Thai perspective. The guide will help health care provider to promote resilience among elderly.</jats:p>

A Mixed-Methods Study to Develop a Resilience Scale for Thai Elderly with Chronic Diseases and Depression

“…Therefore, elderly people with chronic disease and depression should continuously develop their resilience to cope with and effectively overcome crises in their lives. A review of the literature on resilience found several studies on resilience in older adults [ 10 , 11 ] and studies on resilience in older adults with various chronic diseases [ 12 , 13 ] or resilience in elderly people with depression [ 14 , 15 ], which was a study in disease-specific samples. In addition, studies of resilience scale development were also found in older adults who did not have a disease [ 16 – 18 ].…”

ผลของโปรแกรมการส่งเสริมความเข้มแข็งทางใจแบบครอบครัวมีส่วนร่วมต่อภาวะซึมเศร้าในผู้สูงอายุโรคซึมเศร้า

“…2. หลั งจากสิ ้ นสุ ดกิ จกรรมที ่ 4 ผู ้ ช่ วยวิ จั ยเก็ บรวบรวมข้ อมู ลโดยการท าการประเมิ นโดยใช้ แบบประเมิ นด้ วยเครื ่ องมื อก ากั บการทดลองด้ วยแบบประเมิ นความเข้ มแข็ งทางใจส าหรั บ ผู ้ สู งอายุ ไทย(Maneerat et al, 2011) หลั งการด าเนิ นการวิ จั ยทั นที และประเมิ นผลการทดลอง (Post -test) จะท าในสั ปดาห์ ที ่ 5 ภายหลั งเสร็ จสิ ้ นกิ จกรรมที ่ 4 ไปแล้ ว 1 สั ปดาห์ และผู ้ วิ จั ยแจ้ งให้ กลุ ่ มทดลองทราบว่ าสิ ้ นสุ ดการเป็ นกลุ ่ มตั วอย่ างพร้ อมกล่ าวขอบคุ ณในความร่ วมมื อการวิ จั ย ซึ ่ งกลุ ่ ม ตั วอย่ างต้ องมี คะแนนภาวะซึ มเศร้ าในระดั บเล็ กน้ อย และคะแนนความเข้ มแข็ งทางใจในระดั บสู ง (ระดั บคะแนน 73 ขึ ้ นไป) Min et al (2015) ส าหรั บกลุ ่ มตั วอย่ างที ่ ได้ คะแนนความเข้ มแข็ งทางใจไม่ ผ่ านเกณฑ์ ดั งแสดงในภาคผนวก ค ซึ ่ งอาจจะเนื ่ องจากผู ้ สู งอายุ โรคซึ มเศร้ าเป็ นผู ้ ที ่ มี ความเข้ มแข็ งทาง ใจระดั บต่ าโดยมองตนเองว่ าเป็ นบุ คคลที ่ ไม่ มี คุ ณค่ า ท้ อแท้ และคิ ดว่ าตนเป็ นภาระของครอบครั ว ผู ้ วิ จั ยได้ ร่ วมทบทวนความรู ้ ความเข้ าใจจากการเข้ าร่ วมกิ จกรรมตามโปรแกรมการส่ งเสริ มความ เข้ มแข็ งทางใจแบบครอบครั วมี ส่ วนร่ วม ร่ วมประเมิ นความเข้ าใจในการท าแบบสอบถาม ให้ ข้ อมู ล สร้ างความเข้ มแข็ งทางใจตามรายข้ อ ให้ ค าปรึ กษารายครอบครั ว จากนั ้ นจึ งท าการประเมิ นซ้ า หลั ง ประเมิ นซ้ าผู ้ สู งอายุ โรคซึ มเศร้ าที ่ ได้ คะแนนความเข้ มแข็ งทางใจไม่ ผ่ านเกณฑ์ มี คะแนนความเข้ มแข็ ง ทางใจระดั บสู งทุ กคน 3. ตรวจสอบความสมบู รณ์ ของแบบสอบถามก่ อนน าไปวิ เคราะห์ ข้ อมู ลทางสถิ ติ กลุ ่ มควบคุ ม ผู ้ วิ จั ยด าเนิ นการกั บกลุ ่ มควบคุ ม ดั งนี ้ 1.…”

ผลของโปรแกรมการสร้างความเข้มแข็งทางใจที่เน้นการฝึกสติต่อภาวะซึมเศร้าในผู้สูงอายุโรคซึมเศร้า

“…แรงสนั บสนุ น เป็ นต้ น ปั จจั ยเหตุ การณ์ ความเครี ยดในชี วิ ต ได้ แก่ การเจ็ บป่ วยร้ ายแรง ความ ยากล าบากในชี วิ ต ปั ญหาสั มพั นธภาพในครอบครั ว เนื ่ องด้ วยผู ้ สู งอายุ ต้ องประสบกั บการสู ญเสี ยทาง สั งคม ร่ วมกั บมี การเจ็ บป่ วยทางร่ างกาย ส่ งผลให้ มี ข้ อจ ากั ดในการสร้ างสั มพั นธภาพใหม่ ๆ กั บผู ้ อื ่ น (อรสา ใยยอง และ พี รพนธ์ ลื อบุ ญธวั ชชั ย, 2554) และปั จจั ยปกป้ อง ได้ แก่ ความรู ้ สึ กมี คุ ณค่ าใน ตนเอง ความเข้ มแข็ งทางใจ สิ ่ งสนั บสนุ นทางสั งคม ความสามารถในการท าหน้ าที ่ และความเชื ่ อทาง ศาสนา ในสั งคมไทยผู ้ สู งอายุ ที ่ ไม่ มี ทรั พย์ สิ นหรื ออสั งหาริ มทรั พย์ เป็ นของตนเอง ขาดบทบาทการเป็ น ผู ้ ให้ ค าปรึ กษาแก่ ผู ้ คนรอบข้ าง ส่ งผลให้ ผู ้ สู งอายุ เกิ ดภาวะซึ มเศร้ าได้ เช่ นกั น (สุ วรรณา อรุ ณพงศ์ ไพศาล และสรยุ ทธ วาสิ กนานนท์ , 2558) มี การศึ กษาพบว่ า การมี อายุ ที ่ สู งขึ ้ นนั ้ น มี ความสั มพั นธ์ กั บ ความเข้ มแข็ งทางใจที ่ ลดลงและน าไปสู ่ ภาวะซึ มเศร้ าได้ (Mehta et al, 2008) กล่ าวได้ ว่ าปั จจั ยที ่ ท า ให้ ผู ้ สู งอายุ มี ภาวะซึ มเศร้ ารุ นแรงมากขึ ้ น คื อ การมี ความเข้ มแข็ งทางใจในระดั บต่ า ส่ งผลให้ มี ความคิ ด ทางลบตลอดเวลา ความสามารถในการรู ้ คิ ดและการควบคุ มตนเองต่ อการด ารงชี วิ ตลดลง ไม่ สามารถ ปรั บตั วต่ อการเผชิ ญกั บปั ญหาได้ (Heisel, 2006; อรุ ณลั กษณ์ คงไพศาลโสภณ, 2556) สอดคล้ องกั บ การศึ กษาของผู ้ สู งอายุ โรคซึ มเศร้ าที ่ มี ภาวะซึ มเศร้ าระดั บปานกลางถึ งรุ นแรง ซึ ่ งมี ความเข้ มแข็ งทางใจ ระดั บต่ า ส่ งผลให้ ไม่ สามารถจั ดการกั บปั ญหาได้ เมื ่ อมี ความเครี ยด ร่ วมกั บขาดแหล่ งสนั บสนุ นทาง ครอบครั ว ขาดแหล่ งพึ ่ งพิ ง ไม่ มี การพู ดระบายความรู ้ สึ ก ก่ อให้ เกิ ดความเครี ยดและความกดดั น ไม่ มี จุ ดหมายในชี วิ ต เมื ่ อปล่ อยไว้ เป็ นเวลานานจะขาดความสนใจต่ อสิ ่ งแวดล้ อมรอบตั ว เก็ บตั ว ขาดความ เชื ่ อมั ่ นในตนเอง มองตนเองในแง่ ลบ ไร้ ค่ า ส่ งผลให้ เกิ ดภาวะซึ มเศร้ ามากขึ ้ น (มุ จริ นทร์ พุ ทธเมตตา, 2557) มี การศึ กษาพบว่ าความเข้ มแข็ งทางใจ สถานะทางเศรษฐกิ จ การมี กิ จกรรมทางสั งคม และ ความเชื ่ อทางศาสนาเป็ นปั จจั ยป้ องกั นไม่ ให้ ภาวะซึ มเศร้ ารุ นแรงขึ ้ นได้ (Fiske, Wetherell, & Gatz, 2009) จากการทบทวนวรรณกรรมที ่ ผ่ านมาพบว่ าความเข้ มแข็ งทางใจของผู ้ สู งอายุ ไทย มี องค์ ประกอบความเข้ มแข็ งทางใจ ได้ แก่ สิ ่ งที ่ ฉั นเป็ น (I AM) ประกอบด้ วย ด้ านความเชื ่ อมั ่ นในการ ด ารงชี วิ ต กล่ าวคื อ การเป็ นบุ คคลที ่ มี สุ ขภาพดี แม้ มี การเสื ่ อมถอยทางร่ างกาย การมี จิ ตใจที ่ สงบแม้ อยู ่ ภายใต้ สถานการณ์ ที ่ ตึ งเครี ยด และมี การเรี ยนรู ้ จากประสบการณ์ ทางลบ การเข้ าใจชี วิ ต การมี อารมณ์ ขั น การคิ ดบวก มี ความมุ ่ งมั ่ นที ่ จะผ่ านเหตุ การณ์ ร้ ายในชี วิ ตได้ การได้ ช่ วยเหลื อผู ้ อื ่ น การมี พฤติ กรรม สุ ขภาพที ่ ดี การมี ความพึ งพอใจในชี วิ ต สิ ่ งที ่ ฉั นมี (I HAVE) ประกอบด้ วย ด้ านสิ ่ งสนั บสนุ นทางสั งคม และด้ านการมี ชี วิ ตอยู ่ ด้ วยความมั ่ นคงทางจิ ตวิ ญญาณ กล่ าวคื อ การมี บุ คคลที ่ ไว้ วางใจได้ มี แหล่ งให้ ความช่ วยเหลื อสนั บสนุ น มี สิ ่ งยึ ดเหนี ่ ยวทางจิ ตใจ การมี โอกาสได้ ปฏิ บั ติ ตามความเชื ่ อทางศาสนา และสิ ่ งที ่ ฉั นสามารถ (I CAN) ประกอบด้ วย ด้ านความสามารถในการอยู ่ ร่ วมกั บผู ้ อื ่ น และด้ าน ความสามารถในการลดความเครี ยดและการจั ดการกั บปั ญหา กล่ าวคื อ สามารถสร้ างสั มพั นธภาพที ่ ดี ต่ อผู ้ อื ่ น แก้ ไขปั ญหาได้ อย่ างมี ประสิ ทธิ ภาพโดยการเรี ยนรู ้ จากประสบการณ์ การมี แบบอย่ าง การท า ใจยอมรั บความจริ ง เผชิ ญปั ญหาตามความเชื ่ อ เช่ น การไปวั ด ปฏิ บั ติ ธรรม ฟั งธรรมะก่ อนนอนท าให้ จิ ตใจสงบและนอนหลั บได้ ดี ขึ ้ น (Maneerat, Isaramalai, & Boonyasopun, 2011) ซึ ่ งผู ้ สู งอายุ ที ่ มี ความเข้ มแข็ งทางใจจะสามารถปรั บตั วต่ อสถานการณ์ ยากล าบากในชี วิ ตได้ (Shen & Zeng, 2011) ความเข้ มแข็ งทางใจในผู ้ สู งอายุ จะช่ วยให้ มี ความสามารถในการอดทนหรื อทนต่ อแรงกดดั น มี ความรู ้ สึ กว่ าจั ดการชี วิ ตได้ มี ทั กษะในการแก้ ไขปั ญหา และเมื ่ อแก้ ไขสถานการณ์ ปั ญห...…”