Zapalenia naczyń to rzadka i bardzo niejednorodna grupa chorób, która charakteryzuje się procesem zapalnym obejmującym ścianę naczynia, prowadzącym do jej uszkodzenia, a w konsekwencji często do niedokrwienia i martwicy zaopatrywanych przez nie tkanek. Obowiązujący system nazewnictwa zapaleń naczyń (na podstawie Chapel Hill Consensus Conference, CHCC 2012) opiera się głównie na dominującej wielkości zajętych naczyń: dużych, średnich lub małych, i obejmuje prawie 30 postaci pierwotnych oraz kilka kategorii postaci wtórnych. Choć szeroko pojęte choroby naczyń krwionośnych były znane już w czasach starożytnych, to terminu "zapalenie naczyń" w kontekście odrębnej jednostki chorobowej używa się dopiero od około 150 lat. Od tego czasu dokonał się niewątpliwie ogromny postęp w zakresie diagnostyki, leczenia i klasyfikacji tych schorzeń, z drugiej jed-nak strony wciąż pozostaje wiele niewiadomych, na przykład w odniesieniu do ich etiologii i patogenezy. Pierwsze opisy przypadków poszczególnych typów zapaleń naczyń dostarczają nie tylko interesującego kontekstu historycznego, ale są także podstawą dla zrozumienia współczesnych kierunków badań. W poniższej pracy przedstawiono rys historyczny ziarniniakowatości z zapaleniem naczyń (GPA, granulomatosis with polyangiitis), należącej do grupy zapaleń małych naczyń związanych z przeciwciałami przeciwko cytoplazmie neutrofilów (AAV, ANCA-associated vasculitis), z uwzględnieniem historii jej odkrycia, leczenia, umiejscowienia w systemie klasyfikacyjnym oraz badań nad znaczeniem przeciwciał ANCA w diagnostyce tej choroby.