A new method for determination of toluene-2,4-diamine and toluene-2,6-diamine in workplace air

Abstract

StreszczenieWstęp: Toluenodiaminy są substancjami szkodliwymi. Tolueno-2,4-diamina została sklasyfikowana według rozporządze-nia Parlamentu Europejskiego i Rady (Wspólnoty Europejskiej -WE) nr 1272/2008 jako substancja rakotwórcza kategorii 1B, natomiast tolueno-2,6-diamina jako substancja mutagenna kategorii 2. Substancje te wchłaniają się do organizmu człowieka głównie przez układ oddechowy i skórę. Tolueno-2,4-diamina i tolueno-2,6-diamina występują w środowisku pracy w Polsce. Celem badania było opracowanie i walidacja metody oznaczania tolueno-2,4-diaminy i tolueno-2,6-diaminy, która umożliwi jednoczesne oznaczanie stężeń tych substancji w powietrzu na stanowiskach pracy metodą dozymetrii indywidualnej. Materiał i metody: W artykule przedstawiono metodę oznaczania tolueno-2,4-diaminy i tolueno-2,6-diaminy w powietrzu na stanowiskach pracy z zastosowaniem wysokosprawnej chromatografii cieczowej (high-pressure liquid chromatography -HPLC) z detektorem diodowym. Metoda polega na: przepuszczeniu badanego powietrza zawierającego tolueno-2,4-diaminę i tolueno-2,6--diaminę przez filtr z włókna szklanego z naniesionym kwasem siarkowym(VI), wymyciu osadzonych na filtrze substancji wodą i roztworem wodorotlenku sodu, przeprowadzeniu ekstrakcji ciecz-ciecz z zastosowaniem toluenu, reakcji z chlorkiem 3,5-dinitrobenzoilu oraz wymiany rozpuszczalnika na acetonitryl. Tak uzyskany rozwór poddano analizie chromatograficznej. Wyniki: Metoda umożliwia oznaczanie tolueno-2,4-diaminy i tolueno-2,6-diaminy w obecności innych substancji. W badanym zakresie stężeń (2,88-57,6 μg/ml) uzyskana krzywa wzorcowa jest liniowa. W ustalonych warunkach oznaczania granica wykrywalności (limit of detection -LOD) wynosi: 51,36 ng/ml dla tolueno-2,4-diaminy i 52,93 ng/ml dla tolueno-2,6-diaminy. Wnioski: Opracowana metoda umożliwia oznaczanie tolueno-2,4-diaminy i tolueno-2,6-diaminy w powietrzu na stanowiskach pracy w zakresie stężeń 0,004-0,08 mg/m 3 dla próbki powietrza 720 l. Med. Pr. 2017;68(4):497-505Słowa kluczowe: stanowisko pracy, czynnik rakotwórczy, analiza powietrza, diaminotoluen, chlorek dinitrobenzoilu, HPLC AbstractBackground: Toluenediamines are harmful substances. Toluene-2,4-diamine has been assigned to Carcinogen 1B hazard class, pursuant to Regulation (European Community -EC) No. 1272/2008 of the European Parliament and of the Council, and toluene-2,6-diamine to Mutagen 2 hazard class. The main routes of exposure to toluene-2,4-diamine and toluene-2,6-diamine are via the respiratory tract and the skin. Toluene-2,4-diamine and toluene-2,6-diamine occur in the work environment in Poland. The aim of this study was to develop and validate a method for the determination of toluene-2,4-diamine and toluene-2,6-diamine that allows the simultaneous determination of their concentrations in the workplace air by personal sampling. Material and Methods: Determination of toluene-2,4-diamine and toluene-2,6-diamine derivatives in acetonitrile were carried out by means of liquid chromatography with a diode assay detector. The method invol...