A NON-TRADITIONAL RESOURCE FOR CRITICAL MINERALS; RARE EARTHS (REY+Sc) CONTENTS OF SOME TURKISH LOW RANK COALS

Abstract

NTE (Nadir Toprak Elementleri + Y) ve Sc, enerji sektörü ve elektronik gibi yüksek teknoloji gerektiren alanlar için küresel olarak ihtiyaç duyulan stratejik malzemelerdir. Kömürler, bileşimlerinde birçok eser element ile birlikte Nadir Toprak Elementleri içerir. Son yıllarda, NTE'nin küresel talep ve arzı arasındaki uçurum arttıkça, özellikle bu malzemelerin ithalatına büyük ölçüde bağımlı olan ülkeler için alternatif kaynak arayışları giderek daha önemli hale gelmiştir. Özellikle atık madde olarak değerlendirilen kömür ve kömür külü, NTE dahil birçok element için olası bir kaynak olarak kabul edilmektedir. Bu çalışmada incelenen Türk düşük dereceli kömürleri (kuru tam kömür bazında) ortalama 73,73 ppm kritik mineral bolluğuna sahiptir. Türkiye'deki çeşitli Neojen kömür yataklarından toplanan materyallerin, diğer örneklere göre nispeten daha yüksek miktarda NTE (>100 ppm) içerdiği bulunmuştur, bu durum, kömür damarlarının ilişkili sedimanter birimlerin volkaniklastik özelliğine atfedilebilir. Bu çalışmada incelenen kömürlerin kritik mineral içerikleri Türk, Dünya, ABD ve Çin kömürlerine göre daha yüksek olmasına rağmen üretim açısından ekonomik olmadığı ve üretim tekniklerinin geliştirilmesi ile dikkate alınabileceği tespit edilmiştir.