A Public Health Problem: Dioxin Presence in Poultry Products

Abstract

ioksinler, toksik özellikte olup maruz kalındığında insanlar için çok ciddi sağlık sorunları oluşturan çevresel kirleticilerdir. Dioksin kelimesi her ne kadar tek bir bileşik ismi olarak algılansa da birçok kimyasal bileşiği ifade eder. İki oksijen köprüsüyle birbirlerine bağlanmış iki Turkiye Klinikleri J Vet Sci. 2019;10(2):71-83 71 Bir Halk Sağlığı Sorunu: Kanatlı Ürünlerinde Dioksin Varlığı Ö ÖZ ZE ET T Dioksinler; kalıcı organik çevresel kirleticiler arasında yer alan, toksik özellikleri nedeniyle insanlar için ciddi sağlık sorunları oluşturan, iki klorlu benzen halkası içeren bileşen grubunun genel adıdır. Özellikle son yıllarda gelişen endüstriyle birlikte klorlu birçok kimyasalın üretimi ve atık yakma sonucunda ara ürün olarak ortaya çıkarak, çevrede yaygın olarak bulunmaktadırlar. Kısa süreli yüksek seviyelerde dioksine maruz kalma, klorakneye, karaciğer fonksiyon bozukluklarına ve cildin şekilsiz kararması gibi deri lezyonlarına sebep olmaktadır. Uzun süreli maruz kalmada ise başta kanser, Tip 2 diyabet ve iskemik kalp hastalığı gibi sağlık sorunlarının olabileceği bildirilmektedir. İnsanlar için dioksinlere maruz kalmanın başlıca yollarından biri de gıdalardır. Dioksinler, kanatlıların besin zincirine birkaç yoldan girdiğinden, özellikle kanatlı etleri ve yumurtalar bu bileşen yönünden risk taşımaktadır. Çevre kirliliğinden etkilenmiş alanlarda üretilen, ev yetiştiriciliği ya da organik besicilik yapan işletmelerden elde edilen yumurta ve kanatlı etlerinde önemli düzeylerde dioksin olduğu tespit edilmiştir. Dioksinlerin zararlı etkilerinden korunmak ve dioksin bakımından güvenli tavuk eti ve yumurta üretimi için çiftlik aşaması başta olmak üzere; üretim, işleme, dağıtım ve satış sırasında kontrol edilmesi gerekir. Tavuk çiftliklerinde tolerans seviyelerinin aşılmasını önlemek için kontaminasyon izleme sistemleri oluşturulmalıdır. Yine kontamine yumurta ve kanatlı etlerinde dioksin düzeylerini tespit etmek ve kontamine ürünleri uzaklaştırmak için çaba gösterilmelidir. Tüketicilerin, kanatlılarda dioksin varlığı ile ilgili bilinci her geçen gün artsa da doğadaki ve gıdalarımızdaki dioksin seviyelerinin arzu edilen değerlere indirilmesinin uzun yıllar alacağı ve dolayısıyla insanlar için bu bileşiğin uzun bir süre daha risk kaynağı oluşturacağı bilinmelidir.A An na ah h t ta ar r K Ke e l li i m me e l le er r: : Dioksin; kanatlı; yumurta; gıda kontaminasyonu; halk sağlığı